लिंगे पिङ नियमावली, २०à¥à¥©
बाहà¥à¤°à¤–री २०à¥à¥© असोज २२ शनिबार
अधिकारी रवीनà¥à¤¦à¥à¤°
नेपाल लिंगे पिङ पà¥à¤°à¤µà¤¦à¥à¤°à¥à¤§à¤¨ समितिको केनà¥à¤¦à¥à¤°à¥€à¤¯ कारà¥à¤¯à¤¾à¤²à¤¯à¤•ो मà¥à¤–à¥à¤¯ सूचना बोरà¥à¤¡à¤®à¤¾ पà¥à¤°à¤•ाशित ।
मिति : २०à¥à¥© असोज १८
खेलकà¥à¤¦ विकास à¤à¤¨, २०४८ को पà¥à¤°à¤¸à¥à¤¤à¤¾à¤µà¤¨à¤¾à¤²à¤¾à¤ˆ टेकी सरà¥à¤µà¤¸à¤¾à¤§à¤¾à¤°à¤£ जनताको शारीरिक तथा मानसिक विकास गरी सकà¥à¤·à¤® र अनà¥à¤¶à¤¾à¤¸à¤¿à¤¤ नागरिक तयार गरà¥à¤¨à¤•ा लागि वानà¥à¤›à¤¨à¥€à¤¯ à¤à¤à¤•ोले नेपाल लिंगे पिङ पà¥à¤°à¤µà¤¦à¥à¤°à¥à¤§à¤¨ समितिले देहायका नियमहरू बनाà¤à¤•ो छ ।
पà¥à¤°à¤¸à¥à¤¤à¤¾à¤µà¤¨à¤¾
लिंगे पिङ नेपालको कà¥à¤¨à¤¾ कनà¥à¤¦à¤°à¤¾à¤¦à¥‡à¤–ि सहर बजारसमà¥à¤® विशेषतः चाडबाडको अवसरमा निकै नै लोकपà¥à¤°à¤¿à¤¯ खेल हो । यो खेलको वासà¥à¤¤à¤µà¤¿à¤• उदà¥à¤—म बिनà¥à¤¦à¥ इतिहासको कà¥à¤¨ कालखणà¥à¤¡ हो à¤à¤¨à¥‡à¤° यकिनका साथ à¤à¤¨à¥à¤¨ नसकिठपनि यो खेल परापूरà¥à¤µ कालदेखि चलिआà¤à¤•ो हो à¤à¤¨à¥à¤¨à¥‡ अनà¥à¤®à¤¾à¤¨ पà¥à¤°à¤¾à¤¨à¤¾ कषà¥à¤ कला वा चितà¥à¤°à¤•लामा कà¥à¤à¤¦à¤¿à¤à¤•ो पिङको कलाकृतिबाट जानà¥à¤¨ सकिनà¥à¤› ।
यो खेल कà¥à¤¨à¥ˆ अवसर, परà¥à¤µ, मेला, हाट, जातà¥à¤°à¤¾ आदिको अवसर पारेर खेलिनà¥à¤› । तसरà¥à¤¥ यो खेल खेलà¥à¤¨à¥‡ समयमा पà¥à¤°à¤¾à¤¯à¤ƒ हà¥à¤²à¤®à¥à¤² बढी हà¥à¤¨à¥à¤› । जहाठहà¥à¤²à¤®à¥à¤² बढी हà¥à¤¨à¥à¤›, तà¥à¤¯à¤¹à¤¾à¤ ठेलमठेल र à¤à¥‡à¤²à¤®à¥‡à¤² पनि बढी हà¥à¤¨à¥à¤› । लिंगे पिङ खेलà¥à¤¦à¤¾ हà¥à¤¨ सकà¥à¤¨à¥‡ अनà¥à¤¯à¤¾à¤¯, à¤à¥‡à¤² तथा दà¥à¤µà¥à¤°à¥à¤¯à¤µà¤¹à¤¾à¤°à¤²à¤¾à¤ˆ मधà¥à¤¯à¤¨à¤œà¤° राखी यो नियमावलीले आजको दिनदेखि यो खेल खेलà¥à¤¦à¤¾ पालना गरà¥à¤¨à¥à¤ªà¤°à¥à¤¨à¥‡ आधारà¤à¥‚त नियम विनियम तथा खेलको नियमविपरीत वà¥à¤¯à¤µà¤¹à¤¾à¤° देखाà¤à¤®à¤¾ à¤à¥‹à¤—à¥à¤¨à¥à¤ªà¤°à¥à¤¨à¥‡ दणà¥à¤¡à¤¸à¤œà¤¾à¤¯à¤•ो बारेमा पà¥à¤°à¤·à¥à¤Ÿ दिशानिरà¥à¤¦à¥‡à¤¶ गरेको छ । अठनजिकिà¤à¤¦à¥ˆ गरेको हिनà¥à¤¦à¥‚ महानॠचाड दसैं तथा तिहारमा जताततै पिङ खेलिने परमà¥à¤ªà¤°à¤¾ रहेको हà¥à¤à¤¦à¤¾ यसà¥à¤¤à¤¾ थिचोमिचो र जà¥à¤¯à¤¾à¤¦à¤¤à¤¿ à¤à¤¨à¥ यो सिजनमा बढी हà¥à¤¨à¥‡ गरà¥à¤› । साथै बढà¥à¤¦à¥ˆ गà¤à¤•ो बजारिकरणले खà¥à¤²à¤¾ ठाउठनहà¥à¤à¤¦à¤¾ लिंगे पिङको असà¥à¤¤à¤¿à¤¤à¥à¤µ नै धरापमा परेको हà¥à¤à¤¦à¤¾ यो खेलको गरिमालाई बचाउन र यसको à¤à¤¤à¤¿à¤¹à¤¾à¤¸à¤¿à¤• मूलà¥à¤¯ मानà¥à¤¯à¤¤à¤¾à¤²à¤¾à¤ˆ सनà¥à¤¤à¤¾à¤¨ दरनà¥à¤¤à¤¾à¤¨à¤¸à¤®à¥à¤® हसà¥à¤¤à¤¾à¤¨à¥à¤¤à¤°à¤£ गरà¥à¤¨à¥‡ अà¤à¤¿à¤ªà¥à¤°à¤¾à¤¯à¤²à¥‡ समेत पà¥à¤°à¥‡à¤°à¤¿à¤¤ à¤à¤à¤° यो नियमावली सारà¥à¤µà¤œà¤¨à¤¿à¤• à¤à¤à¤•ो छ । पौराणिक मानà¥à¤¯à¤¤à¤¾à¤…नà¥à¤¸à¤¾à¤° पनि दसैंको अवधिà¤à¤° कमà¥à¤¤à¤¿à¤®à¤¾ à¤à¤• पटक à¤à¥à¤‡à¤ छोडà¥à¤¨à¥ˆà¤ªà¤°à¥à¤¨à¥‡ à¤à¤¨à¥à¤¦à¥ˆ आà¤à¤•ोमा सबैले सà¥à¤µà¤¿à¤¸à¥à¤¤à¤¾à¤•ा साथ नियममा रहेर तà¥à¤¯à¤¸à¥‹ गरà¥à¤¨à¥ र गराउनॠà¤à¤¨à¥à¤¨à¥‡ अपेकà¥à¤·à¤¾à¤¸à¤®à¥‡à¤¤ गरिà¤à¤•ो वà¥à¤¯à¤¹à¥‹à¤°à¤¾ जानकारी गराइनà¥à¤› ।
परिचà¥à¤›à¥‡à¤¦â€“१
पà¥à¤°à¤¾à¤°à¤®à¥à¤à¤¿à¤•
१) संकà¥à¤·à¤¿à¤ªà¥à¤¤ नाम र पà¥à¤°à¤¾à¤°à¤®à¥à¤à¤ƒ (१) यो नियमावलीको नाम ‘लिंगे पिङ नियमावली’ २०à¥à¥© रहेको छ । (२) यो नियमहरू तà¥à¤°à¥à¤¨à¥à¤¤ लागू हà¥à¤¨à¥‡à¤› ।
२) परिà¤à¤¾à¤·à¤¾ : विषय वा पà¥à¤°à¤¸à¤‚गले अरà¥à¤•ो अरà¥à¤¥ नलागेमा यस नियमावलीमा,
(क) ‘à¤à¤¨â€™ à¤à¤¨à¥à¤¨à¤¾à¤²à¥‡ खेलकà¥à¤¦ विकास à¤à¤¨, २०४८ समà¥à¤à¤¨à¥à¤ªà¤°à¥à¤› ।
(ख) ‘लिंगे पिङ’ à¤à¤¨à¥à¤¨à¤¾à¤²à¥‡ घटीमा चार वटा बाà¤à¤¸à¤•ा खाà¤à¤¬à¤¾ चारतिर वरà¥à¤—ाकार वा आयताकार मोहडामा गाडेर तà¥à¤¯à¤¸à¤•ो बीचमा à¤à¥à¤¨à¥à¤¡à¤¾à¤‡à¤à¤•ो डोरीमा खेलिने खेल र ‘लिंगो’ मातà¥à¤°à¥ˆ à¤à¤¨à¥à¤¨à¤¾à¤²à¥‡ पिङ बनाउने अà¤à¤¿à¤ªà¥à¤°à¤¾à¤¯à¤²à¥‡ काटिà¤à¤•ो वा काटà¥à¤¨ तय गरिà¤à¤•ो बाà¤à¤¸à¤•ो टà¥à¤ªà¥à¤ªà¥‹à¤¸à¤¹à¤¿à¤¤à¤•ो खाà¤à¤¬à¥‹ à¤à¤¨à¥à¤¨à¥‡ समà¥à¤à¤¨à¥à¤ªà¤°à¥à¤› ।
(ग) ‘लठारो’ à¤à¤¨à¥à¤¨à¤¾à¤²à¥‡ पिङकै पà¥à¤°à¤¯à¥‹à¤œà¤¨à¤•ो लागि बाबियो वा जà¥à¤Ÿà¤¬à¤¾à¤Ÿ बनेको मोटो डोरी समà¥à¤à¤¨à¥à¤ªà¤°à¥à¤› ।
(घ) ‘गरालो’ à¤à¤¨à¥à¤¨à¤¾à¤²à¥‡ लठारो बलियोसà¤à¤— बाà¤à¤§à¤¿à¤à¤•ो तà¥à¤¯à¥‹ काठबà¥à¤à¥à¤¨à¥à¤ªà¤°à¥à¤›, जà¥à¤¨ चार वटा लिंगोेहरूको टà¥à¤ªà¥à¤ªà¥‹ जोडिà¤à¤•ो ठाउà¤à¤®à¤¾ मिलाà¤à¤° तेसà¥à¤°à¥à¤¯à¤¾à¤‡à¤à¤•ो हà¥à¤¨à¥à¤› ।
(ङ) ‘खेलाडी’ à¤à¤¨à¥à¤¨à¤¾à¤²à¥‡ लठारोमा चढेर कमà¥à¤¤à¤¿à¤®à¤¾ पाà¤à¤š पटक अगाडि र पछाडि हà¥à¤¤à¥à¤¤à¤¿à¤¨à¥‡ वà¥à¤¯à¤•à¥à¤¤à¤¿à¤²à¤¾à¤ˆ समà¥à¤à¤¨à¥à¤ªà¤°à¥à¤› ।
(च) ‘कामà¥à¤°à¥‹â€™ à¤à¤¨à¥à¤¨à¤¾à¤²à¥‡ खेलाडीको खà¥à¤Ÿà¥à¤Ÿà¤¾ वा पà¥à¤ à¥à¤ ा राखà¥à¤¨à¥‡ बलिया कमà¥à¤¤à¤¿à¤®à¤¾ दà¥à¤ˆ वटा साना लठà¥à¤ ीलाई डोरिले बà¥à¤¨à¥‡à¤° तयार गरिà¤à¤•ो चिज समà¥à¤à¤¨à¥à¤ªà¤°à¥à¤› ।
(छ) ‘à¤à¤¿à¤œà¤¿à¤²à¤¾à¤¨à¥à¤¤à¥‡â€™ à¤à¤¨à¥à¤¨à¤¾à¤²à¥‡ वासà¥à¤¤à¤µà¤¿à¤• खेलमा रà¥à¤šà¥€ नà¤à¤ˆ खेल à¤à¤¾à¤à¤¡à¥à¤¨ वा खेलà¥à¤¨ à¤à¤¨à¥€ आà¤à¤•ा वà¥à¤¯à¤•à¥à¤¤à¤¿à¤²à¤¾à¤ˆ रà¥à¤¯à¤¾à¤— गरà¥à¤¨ बसेका जमातको सदसà¥à¤¯ à¤à¤¨à¥à¤¨à¥‡ समà¥à¤à¤¨à¥à¤ªà¤°à¥à¤› ।
(ज) ‘हलà¥à¤²à¤¾à¤—िरी’ à¤à¤¨à¥à¤¨à¤¾à¤²à¥‡ सानोतिनो किचलो सà¥à¤°à¥ हà¥à¤¨à¤¾à¤¸à¤¾à¤¥ डाà¤à¤¡à¥ˆ थरà¥à¤•ाउने गरी होहलà¥à¤²à¤¾ मचà¥à¤šà¤¾à¤‰à¤¨à¥‡ वà¥à¤¯à¤•à¥à¤¤à¤¿ वा समूह समà¥à¤à¤¨à¥à¤ªà¤°à¥à¤› ।
(à¤) ‘पिनà¥à¤šà¥‡â€™ à¤à¤¨à¥à¤¨à¤¾à¤²à¥‡ खेलà¥à¤¨ नआउने तर खेलà¥à¤›à¥ à¤à¤¨à¥‡à¤° हरबखत कामà¥à¤°à¥‹ वा लठारो समाउन आउने वà¥à¤¯à¤•à¥à¤¤à¤¿à¤²à¤¾à¤ˆ समà¥à¤à¤¨à¥à¤ªà¤°à¥à¤› ।
(य) ‘रà¥à¤¨à¥à¤šà¥‡â€™ à¤à¤¨à¥à¤¨à¤¾à¤²à¥‡ रोल कà¥à¤°à¤®à¤®à¤¾ हà¥à¤¨à¥‡à¤²à¥‡ à¤à¤• पटक बलà¥à¤² खेलà¥à¤¨ पाउà¤à¤¦à¤¾ जà¥à¤¨ वà¥à¤¯à¤•à¥à¤¤à¤¿à¤²à¥‡ रोईकराई कमà¥à¤¤à¥€à¤®à¤¾ तीन पटकसमà¥à¤® खेलिसकेको हà¥à¤¨à¥à¤›, तà¥à¤¯à¤¸à¤²à¤¾à¤ˆ समà¥à¤à¤¨à¥à¤ªà¤°à¥à¤› ।
(ट) ‘गà¥à¤µà¤¾à¤™à¥à¤—à¥à¤°à¥‹â€™ वा ‘गà¥à¤µà¤¾à¤™à¤—à¥à¤°à¥€â€™ à¤à¤¨à¥à¤¨à¤¾à¤²à¥‡ खेलà¥à¤¨ आउने तर खेलà¥à¤¨à¥‡ मौका कहिलà¥à¤¯à¥ˆ नपाउने र पà¥à¤°à¤¾à¤¯à¤ƒ अलि पर लिंगोमा हात राखेर टà¥à¤µà¤¾à¤²à¥à¤² तमाशा हेरà¥à¤¨à¥‡à¤²à¤¾à¤ˆ समà¥à¤à¤¨à¥à¤ªà¤°à¥à¤› ।
(ठ) ‘लठà¥à¤ ा’ à¤à¤¨à¥à¤¨à¤¾à¤²à¥‡ दà¥à¤ˆ लठारोको समूह समà¥à¤à¤¨à¥à¤ªà¤°à¥à¤› ।
(ड) ‘लाठे’ à¤à¤¨à¥à¤¨à¤¾à¤²à¥‡ घरमा काम लठागà¥à¤° छाडी बाबà¥à¤†à¤®à¤¾, सà¥à¤µà¤¾à¤¸à¥à¤¨à¥€, छोराछोरीको आà¤à¤–ा छलेर दिउà¤à¤¸à¥‹à¤•ो खाजासमेत खान घर नगई दिनहà¥à¤à¤œà¤¸à¥‹ पिङवरिपरि à¤à¥à¤®à¥à¤®à¤¿à¤¨à¥‡, अधिकांश समय पिङ हलà¥à¤²à¤¾à¤‰à¤¨ बसेको मानà¥à¤›à¥‡à¤²à¤¾à¤ˆ समà¥à¤à¤¨à¥à¤ªà¤°à¥à¤› ।
(ढ) ‘पिलनà¥à¤§à¤°à¥‡â€™ à¤à¤¨à¥à¤¨à¤¾à¤²à¥‡ खेलà¥à¤¨ à¤à¤¨à¥‡à¤° आà¤à¤•ा खेलाडीको पछिपछि रà¥à¤à¤¦à¥ˆ कराउà¤à¤¦à¥ˆ आà¤à¤•ा बालबचà¥à¤šà¤¾ समà¥à¤à¤¨à¥à¤ªà¤°à¥à¤›, जो अकà¥à¤¸à¤° खेलाडी पिङमा चढà¥à¤¨à¤¾à¤¸à¤¾à¤¥ सातै जाने गरी डाà¤à¤•ो छोडेर रà¥à¤¨à¥‡ गरà¥à¤›à¤¨à¥ ।
(ण) ‘उठी’ à¤à¤¨à¥à¤¨à¤¾à¤²à¥‡ कामà¥à¤°à¥‹à¤®à¤¾ खà¥à¤Ÿà¥à¤Ÿà¤¾ राखेर उठेर खेलिने खेल तथा ‘बसी’ à¤à¤¨à¥à¤¨à¤¾à¤²à¥‡ कामà¥à¤°à¥‹à¤®à¤¾ पà¥à¤ à¥à¤ ा राखेर बसेर खेलिने खेल समà¥à¤à¤¨à¥à¤ªà¤°à¥à¤› ।
(त) ‘रमिते’ à¤à¤¨à¥à¤¨à¤¾à¤²à¥‡ खेलà¥à¤¨ आउà¤à¤¦à¤¾ पनि नआउने अनि खेलà¥à¤¨ इचà¥à¤›à¤¾ पनि नà¤à¤à¤•ा कसैको साथी लागेर आà¤à¤•ा १३ वरà¥à¤·à¤®à¤¾à¤¥à¤¿à¤•ा मानिसहरूको जतà¥à¤¥à¤¾à¤²à¤¾à¤ˆ समà¥à¤à¤¨à¥à¤ªà¤°à¥à¤› ।
परिचà¥à¤›à¥‡à¤¦â€“२
३) खेल खेलà¥à¤¨à¥‡ वा खेल हेरà¥à¤¨à¥‡à¤¸à¤®à¥à¤¬à¤¨à¥à¤§à¥€ वà¥à¤¯à¤µà¤¸à¥à¤¥à¤¾
यस नियमावलीमा निमà¥à¤¨ नियमहरूको वà¥à¤¯à¤µà¤¸à¥à¤¥à¤¾ गरिà¤à¤•ो छ
(३.१) खेलाडी संखà¥à¤¯à¤¾ र लिंगका समà¥à¤¬à¤¨à¥à¤§à¤®à¤¾ : यो खेल à¤à¤• वा दà¥à¤ˆ जना अवसà¥à¤¥à¤¾à¤…नà¥à¤¸à¤¾à¤° खेलà¥à¤¨ सकिनेछ । जोडी खेलà¥à¤¦à¤¾ १३ वरà¥à¤· उमेर नाघेका विपरित लिंगी छनॠà¤à¤¨à¥‡ शà¥à¤°à¥€à¤®à¤¾à¤¨à¥â€“शà¥à¤°à¥€à¤®à¤¤à¥€ नै हà¥à¤¨à¥à¤ªà¤°à¥à¤¨à¥‡à¤› । अनà¥à¤¯à¤¥à¤¾ जोडी खेलà¥à¤¨ पाइनेछैन । १३ वरà¥à¤· उमेर हद ननाघेकाका हकमा जो–जो खेले पनि पाइनेछ ।
(३.२) खेल à¤à¤•ैपटक सबैले खेलà¥à¤¨ नमिलà¥à¤¨à¥‡ à¤à¤à¤•ाले रोलकà¥à¤°à¤® अनà¥à¤¸à¤¾à¤° खेलà¥à¤¨à¥à¤ªà¤°à¥à¤›, जसमा पहिला आउनेको रोलकà¥à¤°à¤® पहिलो र पछि आउनेको तदनà¥à¤¸à¤¾à¤° दोसà¥à¤°à¥‹ र तेसà¥à¤°à¥‹ हà¥à¤à¤¦à¥ˆ जानेछ । देहायका विशेष अवसà¥à¤¥à¤¾à¤¹à¤°à¥‚बाहेक अनà¥à¤¯ अवसà¥à¤¥à¤¾à¤®à¤¾ कà¥à¤¨à¥ˆ पनि हालतमा रोलकà¥à¤°à¤®à¤•ो नियम पलना गरà¥à¤¨à¥ गराउनॠपरà¥à¤¨à¥‡à¤› ।
(३.३) अतिथि संसà¥à¤•ारसमà¥à¤¬à¤¨à¥à¤§à¥€ : गाउà¤à¤®à¤¾ वा टोलमा कसैको घरमा आà¤à¤•ो पाहà¥à¤¨à¤¾à¤²à¥‡ खेलà¥à¤¨ चाहेकोमा विदà¥à¤¯à¤®à¤¾à¤¨ रोल कà¥à¤°à¤®à¤•ो खà¥à¤¯à¤¾à¤²à¥ˆ नगरी उसलाई पहिलोपटक खेलà¥à¤¨à¥‡ मौका दिइनेछ । दोसà¥à¤°à¥‹ पटकदेखि à¤à¤¨à¥‡ उसलाई रोल कà¥à¤°à¤®à¤…नà¥à¤¸à¤¾à¤° नै खेलाउनॠपरà¥à¤¨à¥‡à¤› ।
(३.४) बचà¥à¤šà¤¾ सà¥à¤°à¤•à¥à¤·à¤¾à¤¸à¤®à¥à¤¬à¤¨à¥à¤§à¥€ : यो उपनियमले पाà¤à¤š वरà¥à¤·à¤à¤¨à¥à¤¦à¤¾ कम उमेरका बचà¥à¤šà¤¾à¤²à¤¾à¤ˆ खेलाउà¤à¤¦à¤¾ समà¥à¤¬à¤¨à¥à¤§à¤¿à¤¤ बचà¥à¤šà¤¾à¤•ो अविà¤à¤¾à¤µà¤• अनिवारà¥à¤¯ रूपमा उसलाई काखमा राखà¥à¤¨ तयार हà¥à¤¨à¥à¤ªà¤°à¥à¤›, अनà¥à¤¯à¤¥à¤¾ उसको रोलकà¥à¤°à¤® रदà¥à¤¦ गरिनेछ ।
(३.५) लिंगे पिङ खेलका निषिदà¥à¤¦ कारà¥à¤¯à¤¹à¤°à¥‚ :
(क) खेलाडी तथा दरà¥à¤¶à¤• दिरà¥à¤˜à¤¾à¤¹à¤°à¥‚बीच मà¥à¤– छाडà¥à¤¨ तथा हात हालà¥à¤¨ नहà¥à¤¨à¥‡ ।
(ख) धारिलो वा पडà¥à¤•िने हतियार लिà¤à¤° आउन निषेध ।
(ग) गाउà¤à¤²à¥‡à¤•ा बहिनी, दिदी, à¤à¤¾à¤¨à¥à¤œà¥€, साली, à¤à¤¤à¤¿à¤œà¥€, बà¥à¤¹à¤¾à¤°à¥€, सोलà¥à¤Ÿà¤¿à¤¨à¥€à¤ªà¥à¤°à¤¤à¤¿ गिदà¥à¤§à¥‡ नजर लाउन नपाइने ।
(घ) साना बचà¥à¤šà¤¾à¤²à¤¾à¤ˆ अविà¤à¤¾à¤µà¤•बेगर पिङमा चढà¥à¤¨ निषेध ।
(ङ) पीङमा मचà¥à¤šà¤¿à¤à¤¦à¤¾ ‘सररर’ र ‘चचहà¥à¤‡â€™ बाहेक अरॠ(आपतà¥à¤¤à¤¿à¤œà¤¨à¤• र उछृंखल) à¤à¤¾à¤·à¤¾ र शबà¥à¤¦à¤¹à¤°à¥‚ पà¥à¤°à¤¯à¥‹à¤— गरà¥à¤¨ निषिदà¥à¤¦ ।
(च) खेलबीचमा लठारो à¤à¤¡à¥à¤•ालà¥à¤¨ र बढी मचà¥à¤šà¤¾à¤‰à¤¨ र अरà¥à¤²à¤¾à¤ˆ हौसà¥à¤¯à¤¾à¤‰à¤¨ नपाइने ।
(३.६) पिङबाट ओरà¥à¤²à¤¨ बाधà¥à¤¯ नपारिने : साविक खेलको निरà¥à¤§à¤¾à¤°à¤¿à¤¤ अवधि सकिà¤à¤¦à¤¾ पनि खेलाडी वा खेलाडीहरूले खà¥à¤¬à¥ˆ जोशका साथ मचà¥à¤šà¤¿à¤ˆ मचà¥à¤šà¤¿à¤ˆ खेलिरहेको अवसà¥à¤¥à¤¾à¤®à¤¾ पिङबाट ओरà¥à¤²à¤¨ बाधà¥à¤¯ पारिनेछैन । खेलको समय निरà¥à¤§à¤¾à¤°à¤£ à¤à¤¨à¥‡ खेलà¥à¤¨ इचà¥à¤›à¥à¤• खेलाडीहरूको चापअनà¥à¤¸à¤¾à¤° उपलबà¥à¤§ वà¥à¤¯à¤•à¥à¤¤à¤¿à¤¹à¤°à¥‚कै मिलेमतोमा गरà¥à¤¨ सकिनेछ । घरपरिवारका मानà¥à¤›à¥‡ विà¤à¤¿à¤¨à¥à¤¨ बहानामा खेलिरहेको खेलाडीलाई बोलाउन आà¤à¤®à¤¾ समेत खेलाडीले आफà¥à¤¨à¥‹ अवधिसमà¥à¤® निषà¥à¤«à¤¿à¤•à¥à¤°à¥€ खेलà¥à¤¨ पाउने अधिकार यस नियमले वà¥à¤¯à¤µà¤¸à¥à¤¥à¤¾ गरेको छ ।
(३.à¥) आफà¥à¤¨à¥‹ पालो आउने बेलामा अनà¥à¤¤ कतै à¤à¥à¤²à¤¿à¤¨à¥‡ वा घर जाने र पछि आउनासाथ अघि नै पालो आउने बेलामा गà¤à¤•ो à¤à¤¨à¥‡à¤° रोलकà¥à¤°à¤® मिचà¥à¤¨ पाइने छैन ।
(३.८) आफैं जिमà¥à¤®à¥‡à¤µà¤¾à¤° हà¥à¤¨à¥à¤ªà¤°à¥à¤¨à¥‡
(क) खेल à¤à¥ˆà¤°à¤¹à¥‡à¤•ो ठाउà¤à¤®à¤¾ लापरबाही गरी जाà¤à¤¦à¤¾ मचà¥à¤šà¤¿à¤à¤•ो पिङले लागेमा घाइते सà¥à¤µà¤¯à¤‚बाहेक अरॠकà¥à¤¨à¥ˆ पकà¥à¤· जवाफदेही हà¥à¤¨à¥‡à¤›à¥ˆà¤¨ ।
(ख) हà¥à¤•à¥à¤•ॠहà¥à¤¨à¥‡ गरी मादक पदारà¥à¤¥ सेवन गरी खेल सà¥à¤¥à¤¾à¤¨à¤®à¤¾ खà¥à¤Ÿà¥à¤Ÿà¥ˆ टेकà¥à¤¨ नसकà¥à¤¨à¥‡ गरी आउने, गालीगलौज तथा अशिषà¥à¤Ÿ à¤à¤¾à¤·à¤¾ पà¥à¤°à¤¯à¥‹à¤— गरà¥à¤¨à¥‡, घà¥à¤°à¥à¤•ी लाउने, बहानाबाजी गरà¥à¤¨à¥‡, लछारà¥à¤¨à¥‡, पछारà¥à¤¨à¥‡, तà¤à¤›à¤¾à¤¡à¤®à¤›à¤¾à¤¡ वा मà¥à¤•à¥à¤•ामà¥à¤•à¥à¤•ीसमेत गरà¥à¤¨à¥‡, ठरà¥à¤°à¤¾ गनाउने मà¥à¤– लिà¤à¤° अरà¥à¤•ाको नजिकै गई ढà¥à¤¯à¤¾à¤‰ गरà¥à¤¨à¥‡à¤œà¤¸à¥à¤¤à¤¾ अकà¥à¤·à¤®à¥à¤¯ à¤à¥à¤²à¤¹à¤°à¥‚ गरेमा जोकोहीले वा समूहले मिलेर निज जà¤à¤¡à¥à¤¯à¤¾à¤¹à¤¾à¤²à¤¾à¤ˆ कà¥à¤Ÿà¤ªà¤¿à¤Ÿ गरà¥à¤¨à¥‡ वा घिसारेर पिङ परिसरबाट बढीमा à¤à¤• कोश परसमà¥à¤® पà¥à¤°à¥à¤¯à¤¾à¤‰à¤¨ सकà¥à¤¨à¥‡à¤›à¤¨à¥ र à¤à¤• हपà¥à¤¤à¤¾à¤¸à¤®à¥à¤® खेलबाट वञà¥à¤šà¤¿à¤¤ गरà¥à¤¨ सकà¥à¤¨à¥‡à¤›à¤¨à¥ । निजको पà¥à¤¨à¤°à¤¾à¤µà¥‡à¤¦à¤¨ कहीठलागà¥à¤¨à¥‡ छैन ।
(ग) पिङ खेलà¥à¤¦à¤¾à¤–ेलà¥à¤¦à¥ˆ घडी, सिकà¥à¤°à¥€, रà¥à¤®à¤¾à¤², परà¥à¤¸, पैसा, औंठी तथा अनà¥à¤¯ बहà¥à¤®à¥‚लà¥à¤¯ सामान खसेमा वा हराà¤à¤®à¤¾ आफैं जिमà¥à¤®à¥‡à¤µà¤¾à¤° हà¥à¤¨à¥à¤ªà¤°à¥à¤¨à¥‡à¤› ।
(घ) आकसà¥à¤®à¤¿à¤• गरालो खसेर, लिंगो ढलेर, à¤à¥‚कमà¥à¤ª, चटà¥à¤¯à¤¾à¤™, बाढीपहिरो आà¤à¤° वा अनà¥à¤¯ कारणवश पिङ खेलà¥à¤¦à¤¾ दà¥à¤°à¥à¤˜à¤Ÿà¤¨à¤¾ à¤à¤à¤®à¤¾ खेलाडी आफैं उतà¥à¤¤à¤°à¤¦à¤¾à¤¯à¥€ ठहरिनेछ ।
परिचà¥à¤›à¥‡à¤¦â€“३
४) यस खेलमा निमà¥à¤¨à¤¬à¤®à¥‹à¤œà¤¿à¤®à¤•ा दणà¥à¤¡ तथा सजाय वà¥à¤¯à¤µà¤¸à¥à¤¥à¤¾ गरिà¤à¤•ो छ ।
(४.१) खेलाडीहरूबीच हात हालाहाल à¤à¤à¤° अंगà¤à¤‚ग à¤à¤à¤®à¤¾ (जसà¥à¤¤à¥ˆ नाक कà¥à¤šà¥à¤šà¤¿à¤à¤®à¤¾, बंगारा à¤à¤°à¥‡à¤®à¤¾) पिडकले पीडितलाई समà¥à¤ªà¥‚रà¥à¤£ उपचार गरà¥à¤¨à¥à¤ªà¤°à¥à¤¨à¥‡ वà¥à¤¯à¤µà¤¸à¥à¤¥à¤¾ यसै नियमले गरेको छ । साथै आपसी सहमतिमा खेल सà¥à¤¥à¤¾à¤¨à¤®à¥ˆ उपलबà¥à¤§ पà¥à¤°à¤¤à¥à¤¯à¤•à¥à¤·à¤¦à¤°à¥à¤¶à¥€ यथासमà¥à¤à¤µ जà¥à¤¯à¥‡à¤·à¥à¤ नागरिकको रोहबरमा आरà¥à¤¥à¤¿à¤• हिसाब मिलान गरी उपचार खरà¥à¤š पीडित पकà¥à¤· सà¥à¤µà¤¯à¤‚ले समेतले पनि गरà¥à¤¨ सकà¥à¤¨à¥‡à¤› । खेलको हकमा इचà¥à¤›à¤¾ à¤à¤ पीडितलाई à¤à¤• पटक पिङ खेलाà¤à¤° à¤à¤®à¥à¤¬à¥à¤²à¥‡à¤¨à¥à¤¸à¤®à¤¾ पठाउन सकिनेछ à¤à¤¨à¥‡ पिडकलाई ततà¥à¤•ाल खेल सिमाबाट कठालो समाà¤à¤° बाहिर निकालà¥à¤¨à¥‡ अधिकार खेल वरिपरिका पालो कà¥à¤°à¥‡à¤° बसेका खेलाडीहरूलाई हà¥à¤¨à¥‡à¤› । विपकà¥à¤·à¥€à¤•ो शरीरबाट रगत नै बगà¥à¤¨à¥‡ गरी मà¥à¤•à¥à¤•ा हानà¥à¤¨à¥‡ तà¥à¤¯à¤¸à¥à¤¤à¤¾ वà¥à¤¯à¤•à¥à¤¤à¤¿ समà¥à¤¬à¤¨à¥à¤§à¤¿à¤¤ लिंगे पिङबाट तà¥à¤¯à¤¸ सिजनको लागि खेलà¥à¤¨ सà¥à¤µà¤¤à¤ƒ अयोगà¥à¤¯ घोषित हà¥à¤¨à¥‡à¤›à¤¨à¥ ।
(४.२) सामाजिक शिषà¥à¤Ÿà¤¾à¤šà¤¾à¤°à¤µà¤¿à¤°à¥à¤¦à¥à¤§à¤•ो कà¥à¤°à¤¿à¤¯à¤¾à¤•लापसमà¥à¤¬à¤¨à¥à¤§à¥€à¤ƒ
गाउà¤à¤•ा नव जवान किशोरी, गाउà¤à¤²à¥‡à¤•ा à¤à¤¾à¤¨à¥à¤œà¥€/à¤à¤¾à¤¤à¤¿à¤œà¥€, साली÷सोलà¥à¤Ÿà¤¿à¤¨à¥€, à¤à¤¦à¥ˆ, सानी आमा, ठूलीआमा वा मामाका छोरीहरू, नवविवाहित बधॠआदिलाई देखेर दà¥à¤µà¥à¤°à¥à¤¯à¤µà¤¹à¤¾à¤° गरà¥à¤¨à¥‡, आà¤à¤–ा सनà¥à¤•ाउने, सà¥à¤¸à¥‡à¤²à¥à¤¨à¥‡, सिठी बजाउने, जिबà¥à¤°à¥‹ पडà¥à¤•ाउने, घाà¤à¤¸ वा कागजको रकेट बनाई उनीहरूको टाउको वा जिउमा परà¥à¤¨à¥‡ गरी उडाउने, सà¥à¤¨à¤¿à¤¨à¥‡ सà¥à¤µà¤°à¤®à¤¾ दोहोरो अरà¥à¤¥ लागà¥à¤¨à¥‡ à¤à¤¾à¤·à¤¾à¤¹à¤°à¥‚ पà¥à¤°à¤¯à¥‹à¤— गरà¥à¤¨à¥‡ तथा यहाठउलà¥à¤²à¥‡à¤– गरà¥à¤¨ नमिलà¥à¤¨à¥‡ कà¥à¤°à¤¾à¤¹à¤°à¥‚ गरà¥à¤¨à¥‡ हरà¥à¤•त गरेमा लाठेको संयोजकतà¥à¤µà¤®à¤¾ पहिलो पटक चेतावनी र दोहोरिà¤à¤®à¤¾ खेल परिसरबाट निषà¥à¤•ासित गरà¥à¤¨ सकिनेछ ।
(४.३) खेलाडी, रà¥à¤¨à¥à¤šà¥‡, पिनà¥à¤šà¥‡ वा रमिते कà¥à¤¨à¥ˆ समूहले नियोजित रूपमा खेलको दौरानमा कामà¥à¤°à¥‹ à¤à¤¿à¤•à¥à¤¨à¥‡, खोसà¥à¤¨à¥‡, थà¥à¤¤à¥à¤¨à¥‡ वा लà¥à¤•ाउने गरेमा दोषी ठहरिà¤à¤•ो वà¥à¤¯à¤•à¥à¤¤à¤¿à¤²à¤¾à¤ˆ वानà¥à¤›à¤¨à¤¿à¤¯ ठहरेमा अकà¥à¤·à¤°à¤¶à¤ƒ नेपाली रà¥à¤ªà¥ˆà¤¯à¤¾à¤ à¤à¤• सय पचाससमà¥à¤®à¤•ो नगद जरिवाना तिराउन सकà¥à¤¨à¥‡ छ । उकà¥à¤¤ शà¥à¤²à¥à¤•बाट लाठेको अगà¥à¤µà¤¾à¤‡à¤®à¤¾ लà¥à¤—िंे पिङ वरिपरि à¤à¤à¤•ा वà¥à¤¯à¤•à¥à¤¤à¤¿à¤¹à¤°à¥‚ले चना चटेपटे, पानीपà¥à¤°à¥€, पिपà¥à¤²à¤¾à¤®à¥‡à¤ , चà¥à¤‡à¤™à¥à¤—म, चाउचाउ खान सकà¥à¤¨à¥‡à¤›à¤¨à¥ । सामूहिक सरà¥à¤œà¤®à¤¿à¤¨à¤ªà¤¶à¥à¤šà¤¾à¤¤ कामà¥à¤°à¥‹ फिरà¥à¤¤à¤¾ लà¥à¤¯à¤¾à¤‡à¤¸à¤•ेपछि कामà¥à¤°à¥‹ मामिलामा मà¥à¤›à¤¿à¤à¤•ो निज वà¥à¤¯à¤•à¥à¤¤à¤¿à¤•ो गनेर पाà¤à¤š पटकसमà¥à¤® पालो ढà¥à¤¸à¥à¤¸à¤¿à¤¨à¥‡ वà¥à¤¯à¤µà¤¸à¥à¤¥à¤¾ गरिà¤à¤•ो छ ।
(४.४) लिंगे पिङ खेलà¥à¤¨à¥‡ à¤à¥‚à¤à¤¾à¤— २० मिटर वरिपरि लंगà¥à¤°à¤¬à¥à¤°à¥à¤œà¤¾, पोट, गà¥à¤šà¥à¤šà¤¾, तासजसà¥à¤¤à¤¾ अनà¥à¤¯ खेलको खाल राखी हलà¥à¤²à¤¾ गरà¥à¤¨à¥‡ अनि खेलाडी र रमितेलाई à¤à¤¾à¤à¤¡à¥à¤¨à¥‡à¤œà¤¸à¥à¤¤à¤¾ जघनà¥à¤¯ अपराधमा सामेल हà¥à¤¨à¥‡ वà¥à¤¯à¤•à¥à¤¤à¤¿à¤²à¤¾à¤ˆ à¤à¤• सय बीस पटक उठबस गराई डाà¤à¤¡à¤¾ कटाउà¤à¤¦à¤¾ कसैले केही बोलà¥à¤¨ पाउने छैन ।
परिचà¥à¤›à¥‡à¤¦â€“४
५. अनà¥à¤¯ नियम, विनियममा असर नपरà¥à¤¨à¥‡ :
यस नियमावलीमा उलà¥à¤²à¥‡à¤– à¤à¤à¤•ो नियमहरूले कà¥à¤·à¥‡à¤¤à¥à¤°à¤—त रूपमा बनेका, चलनचलà¥à¤¤à¥€à¤®à¤¾ रहेका नियम, विनियमलाई कà¥à¤¨à¥ˆ पनि पà¥à¤°à¤•ारले असर गरà¥à¤¨à¥‡ गराउने छैन ।
६. संयोग हà¥à¤¨à¥‡ :
यो नियमावलीमा वà¥à¤¯à¤µà¤¸à¥à¤¥à¤¾ à¤à¤à¤•ा कà¥à¤°à¤¾à¤¹à¤°à¥‚ वा बà¤à¥à¤¦à¤¾à¤¹à¤°à¥‚ अनà¥à¤¯ नियम, विनियमसà¤à¤— मेल खान आà¤à¤®à¤¾ केवल संयोगमातà¥à¤° हà¥à¤¨à¥‡à¤› ।
à¥. अमानà¥à¤¯ हà¥à¤¨à¥‡ :
यस नियमावलीमा बाà¤à¤¿à¤à¤•ा कà¥à¤¨à¥ˆ पनि कà¥à¤°à¤¾à¤¹à¤°à¥‚ बाà¤à¤¿à¤à¤•ो हदसमà¥à¤® अमानà¥à¤¯ हà¥à¤¨à¥‡à¤›à¤¨à¥ ।
८ . बाधा अडà¥à¤•ाउ फà¥à¤•ाउने :
यस नियमावलीमा वà¥à¤¯à¤µà¤¸à¥à¤¥à¤¾ à¤à¤à¤•ा कà¥à¤°à¤¾à¤¹à¤°à¥‚ बाहेक अनà¥à¤¯ परिसà¥à¤¥à¤¿à¤¤à¤¿ सिरà¥à¤œà¤¨à¤¾ à¤à¤ˆ खेलमा अवरोध आà¤à¤®à¤¾ खेलाडीहरूको आपसी समà¤à¤¦à¤¾à¤°à¥€à¤¬à¤¾à¤Ÿ बाधा अडà¥à¤•ाउ फà¥à¤•ाउन कà¥à¤¨à¥ˆ बाधा परà¥à¤¨à¥‡ छैन ।
९. अरà¥à¤¥ र संशोधन : यस नियमावलीमा रहेका शबà¥à¤¦ र नियमहरूको अरà¥à¤¥ वà¥à¤¯à¤¾à¤–à¥à¤¯à¤¾ अठजानà¥à¤¨ चाहने र संशोधन à¤à¤µà¤‚ सà¥à¤à¤¾à¤µ दिन चाहनेले नेपाल लिंगे पिङ पà¥à¤°à¤µà¤¦à¥à¤°à¥à¤§à¤¨ समितिको पà¥à¤°à¤§à¤¾à¤¨ कारà¥à¤¯à¤¾à¤²à¤¯, बनेपा, रेशम मारà¥à¤—मा (वा ईमेल (चबखषà¥à¤²à¤à¤•२षà¥à¤¯m।à¤à¤®à¤—।लउ)मा लिखित जिजà¥à¤žà¤¾à¤¸à¤¾ राखà¥à¤¨ वा राय सà¥à¤à¤¾à¤µ दिन सकà¥à¤¨à¥‡ छनॠ। समà¥à¤¬à¤¨à¥à¤§à¤¿à¤¤ जिजà¥à¤žà¤¾à¤¸à¤¾à¤²à¤¾à¤ˆ समà¥à¤¬à¥‹à¤§à¤¨ र पà¥à¤°à¤¾à¤ªà¥à¤¤ सà¥à¤à¤¾à¤µà¤²à¤¾à¤ˆ पà¥à¤°à¤¥à¤® संशोधनमा पकà¥à¤•ै पनि समेटà¥à¤¨ खोजिनेछ ।
यो दसैंमा दà¥à¤°à¥à¤—ा माताले सबैको कलà¥à¤¯à¤¾à¤£ गरà¥à¤¨à¥ । १८ आशà¥à¤µà¤¿à¤¨ २०à¥à¥©, रोज शà¥à¤à¤®à¥ ।
...........
का.मà¥. अधà¥à¤¯à¤•à¥à¤·
नेपाल लिंगे पिङ पà¥à¤°à¤µà¤¦à¥à¤°à¥à¤§à¤¨ समिति, रेशम मारà¥à¤—, बनेपा (काà¤à¥à¤°à¥‡)
फोन : अनà¥à¤ ानबà¥à¤¬à¥‡ à¤à¤•चालीस दà¥à¤ˆ छ चार छैन फोन छ तार छैन
बोधारà¥à¤¥ : खेलाडी, रमिते, हलà¥à¤²à¤¾à¤—िरि, रà¥à¤¨à¥à¤šà¥‡, पिनà¥à¤šà¥‡, à¤à¤¿à¤œà¤¿à¤²à¤¾à¤¨à¥à¤¤à¥‡, लाठे र खेलसà¤à¤— समà¥à¤¬à¤¨à¥à¤§ राखà¥à¤¨à¥‡ सबै ।