अलबिदा कà¥à¤°à¤¾à¤¨à¥à¤¤à¤¿à¤•ारी मनमौजी मनà¥
पदम गौतम
चैत १à¥, २०à¥à¥ª
गत फेबà¥à¤°à¥à¤…रीको पहिलो साता नेपाली साहितà¥à¤¯à¤•ा महान कथाकार मनॠबà¥à¤°à¤¾à¤œà¤¾à¤•ीको निधन à¤à¤¯à¥‹ । निकै वà¥à¤¯à¤¸à¥à¤¤ à¤à¤ पनि उनका विषयमा केही गतिलो सामगà¥à¤°à¥€ पà¥à¤°à¤•ाशित हà¥à¤¨à¥à¤› कि à¤à¤¨à¥à¤¦à¥ˆ अनलाइनहरू चहारेठ। तर, कतै खास केही फेला पारà¥à¤¨ सकिनठ। उनका दरà¥à¤œà¤¨à¥Œà¤‚ जिगà¥à¤°à¥€à¤¹à¤°à¥‚ मौनधारणमै वà¥à¤¯à¤¸à¥à¤¤ à¤à¤ । सोचेà¤, अलिअलि सरसङà¥à¤—त गरेको र पढेको आधारमा मैले पनि उनीबारे केही लेखà¥à¤¨à¥à¤ªà¤°à¥à¤› ।
पहिलो पटक मनॠबà¥à¤°à¤¾à¤œà¤¾à¤•ी à¤à¤¨à¥à¤¨à¥‡ नाम सà¥à¤¨à¥‡à¤° उनको फिदा बनà¥à¤¦à¤¾ म किशोर थिà¤à¤ । उनको हसà¥à¤¤à¤¾à¤•à¥à¤·à¤°à¤¸à¤¹à¤¿à¤¤à¤•ो पतà¥à¤° पाउà¤à¤¦à¤¾ चाहिठ२० वरà¥à¤· टेकेको थिà¤à¤ । उनको पतà¥à¤° मातà¥à¤°à¤²à¥‡ पनि जिनà¥à¤¦à¤—ीमा के गरà¥à¤¯à¥‹ गरà¥à¤¯à¥‹ खै ? औपचारिक पढाइà¤à¤¨à¥à¤¦à¤¾ उनको जसà¥à¤¤à¥ˆ मनमौजी काम गरà¥à¤¨ पà¥à¤°à¥‡à¤°à¤¿à¤¤ गरà¥à¤¯à¥‹ अनि आफà¥à¤¨à¥‹ मनमा लागेका काम मातà¥à¤°à¥ˆ गरिरहने बाटो फराकिलो बनायो ।
पहिलो पलà¥à¤Ÿ यी सà¥à¤°à¤·à¥à¤Ÿà¤¾à¤•ो अनौठो नाम सà¥à¤¨à¥à¤¦à¤¾ मलाई लागà¥à¤¥à¥à¤¯à¥‹â€“ पकà¥à¤•ै पनि यिनको सिङ या जà¥à¤°à¥‹ पलाà¤à¤•ो हà¥à¤¨à¥à¤ªà¤°à¥à¤› । उनले आफैं चेतमानसिंह à¤à¤£à¥à¤¡à¤¾à¤°à¥€à¤¬à¤¾à¤Ÿ नाम बदलेर मनॠबà¥à¤°à¤¾à¤œà¤¾à¤•ी (तà¥à¤¯à¤¾à¤—ी मानà¥à¤›à¥‡) बनाà¤à¤•ा थिठ। अलिकपछि, सà¥à¤¨à¤¾à¤¤à¤• तह पढà¥à¤¦à¤¾ चाहिठउनीबारे अठधेरै जानियो । उनका विषयमा केही हलà¥à¤²à¤¾ र केही अरà¥à¤§à¤¸à¤¤à¥à¤¯ कà¥à¤°à¤¾ हामीमाठनिकै चरà¥à¤šà¤¾ हà¥à¤¨à¥à¤¥à¥‡ । à¤à¤• दिन à¤à¤‰à¤Ÿà¤¾ साथीले à¤à¤¨à¥à¤¯à¥‹â€“ यिनी रकà¥à¤¸à¥€ नखाई लेखà¥à¤¨à¥ˆ सकà¥à¤¦à¥ˆà¤¨à¤¨à¥ । अरà¥à¤•ोले थपà¥à¤¯à¥‹â€“ पहिला à¤à¤•à¥à¤²à¥ˆ ‘जनयà¥à¤¦à¥à¤§â€™ गरà¥à¤¨ हतियार उठाà¤à¤•ा कà¥à¤°à¤¾à¤¨à¥à¤¤à¤¿à¤•ारी मानà¥à¤›à¥‡ हà¥à¤¨à¥ अरे । अरà¥à¤•ोले à¤à¤¨à¥à¤¯à¥‹â€“ उरà¥à¤¦à¥‚मा सही गरà¥à¤›à¤¨à¥, उरà¥à¤¦à¥‚ रामà¥à¤°à¥‹ लेखà¥à¤›à¤¨à¥ यिनी । हामीमधà¥à¤¯à¥‡ मसहित केहीलाई त उनका धेरै गजलका लाइन लाइन कणà¥à¤ थिठ।
यसà¥à¤¤à¤¾ अनेक कà¥à¤°à¤¾ सà¥à¤¨à¥‡à¤ªà¤›à¤¿ कà¥à¤¤à¥‚हल बढेर म थामिनसकà¥à¤¨à¥ à¤à¤à¤ । अब मैले यिनलाई पनि चिठà¥à¤ ी लेखà¥à¤¨à¥‡ योजना बनाà¤à¤ । तà¥à¤¯à¤¸à¤¬à¥‡à¤²à¤¾ केही समकालीन र केही अगà¥à¤°à¤œ मेरा साहितà¥à¤¯à¤¿à¤• पतà¥à¤°à¤®à¤¿à¤¤à¥à¤° थिठ। गोपी सापकोटा, पà¥à¤°à¤•ट पङà¥à¤—ेनी ‘शिव’, डा. घनशà¥à¤¯à¤¾à¤® नà¥à¤¯à¥Œà¤ªà¤¾à¤¨à¥‡ ‘परिशà¥à¤°à¤®à¥€â€™, विवश पोखरेल, राजेशà¥à¤µà¤° रेगà¥à¤®à¥€ आदिको सूचीमा अब यी सिङà¥â€“जà¥à¤°à¥‹ पलाà¤à¤•ा कथाकार÷ गजलगोलाई पनि थपà¥à¤¨à¥‡ सोच बनाà¤à¤ । तर यिनलाई चिठà¥à¤ ी लेखà¥à¤¨ चाहिठअरूलाई जसà¥à¤¤à¥‹ सामानà¥à¤¯ पतà¥à¤° लेखेर पठाउन सकिनà¤, सोचà¥à¤¦à¥ˆ, लेखà¥à¤¦à¥ˆ फेरि सारà¥à¤¦à¥ˆ गरेठ। करिब à¤à¤• साता केरà¥à¤¦à¥ˆ, मेटà¥à¤¦à¥ˆ गरेर बलà¥à¤² पतà¥à¤° तयार गरेठ।
०४६ को मधà¥à¤ªà¤°à¥à¤•को à¤à¤‰à¤Ÿà¤¾ अङà¥à¤•मा यिनको कथाको पà¥à¤›à¤¾à¤°à¤®à¤¾ ठेगाना थियो, तà¥à¤¯à¤¹à¥€ सारेठर लैनचौर हà¥à¤²à¤¾à¤•बाट चिठà¥à¤ ी खसाà¤à¤, औरही, महोतà¥à¤¤à¤°à¥€à¤•ो ठेगानामा । तà¥à¤¯à¤¸à¤¬à¥‡à¤²à¤¾ सेलिबà¥à¤°à¤¿à¤Ÿà¥€à¤¸à¤à¤— समà¥à¤ªà¤°à¥à¤• राखà¥à¤¨ अहिले फेसबà¥à¤• र टà¥à¤µà¤¿à¤Ÿà¤°à¤®à¤¾ फलो वा à¤à¤¡ गरेजसà¥à¤¤à¥‹ सजिलो उपाय थिà¤à¤¨ । हामी काठमाडौंमा रहने घरविहीनहरू ठेगानाविहीन पनि थियौं । हà¥à¤²à¤¾à¤• ठेगाना अहिलेजसà¥à¤¤à¥ˆ गोलमाल थियो । अरà¥à¤•ो उपाय काठमाडौंमा पतà¥à¤°à¤¾à¤šà¤¾à¤°à¤•ा लागि पोसà¥à¤Ÿ बकà¥à¤¸ नमà¥à¤¬à¤° पाउन गाहà¥à¤°à¥‹ थियो । मैले चाहिठà¤à¤‰à¤Ÿà¤¾ ठूलो निजी कमà¥à¤ªà¤¨à¥€à¤®à¤¾ काम गरà¥à¤¨à¥‡ साथी रेशम शà¥à¤°à¥‡à¤·à¥à¤ को पोसà¥à¤Ÿ बकà¥à¤¸ पà¥à¤°à¤¯à¥‹à¤— गरà¥à¤¨à¥‡ गरेको थिà¤à¤ । à¤à¤• महिनाको बà¥à¤¯à¤—à¥à¤° पà¥à¤°à¤¤à¥€à¤•à¥à¤·à¤¾à¤ªà¤›à¤¿ मनॠबà¥à¤°à¤¾à¤œà¤¾à¤•ीको पतà¥à¤° मेरो हात परà¥à¤¯à¥‹ । केही जिजà¥à¤žà¤¾à¤¸à¤¾à¤•ा जवाफ, केही शà¥à¤à¤•ामनाका शबà¥à¤¦ र केही सानà¥à¤¤à¥à¤µà¤¨à¤¾à¤¸à¤¹à¤¿à¤¤ । अब म तà¥à¤¯à¥‹ चिठà¥à¤ ी बोकेरै हिà¤à¤¡à¥à¤¨ थालेठ। मनà¥à¤•ो सनà¥à¤¦à¤°à¥à¤ अउने बितà¥à¤¤à¤¿à¤•ै मैले तà¥à¤¯à¤¹à¥€ चिठà¥à¤ ी देखाइदिन थालेठ। अहिले समà¥à¤à¤à¤¦à¤¾ मेरो मनोविजà¥à¤žà¤¾à¤¨à¤®à¤¾ म आफूलाई मनà¥à¤¬à¤¾à¤°à¥‡ आधिकारिक वà¥à¤¯à¤•à¥à¤¤à¤¿ ठानà¥à¤¦à¥‹à¤°à¤¹à¥‡à¤›à¥ à¤à¤¨à¥à¤¨à¥‡ लागà¥à¤› । उनको à¤à¤‰à¤Ÿà¤¾ कथा मारà¥à¤¯à¥‹ चà¥à¤¯à¤¾à¤™à¤µà¤¾ मारà¥à¤¯à¥‹..... सà¥à¤¨à¤¾à¤¤à¤• तहको à¤à¤šà¥à¤›à¤¿à¤• नेपालीको कोरà¥à¤¸à¤®à¤¾ थियो । यसले गरà¥à¤¦à¤¾ पनि उनलाई नचिनà¥à¤¨à¥‡ साथीà¤à¤¾à¤‡ थिà¤à¤¨à¤¨à¥ । तिनका माठम उनलाई चिनà¥à¤¨à¥‡ हà¥à¤¨à¥ गौरवको विषय हà¥à¤¨à¥à¤¥à¥à¤¯à¥‹ । अहिले यी सबै सनà¥à¤¦à¤°à¥à¤ समà¥à¤à¤à¤¦à¤¾ आफैसà¤à¤— लाज लागेर आउà¤à¤› ।
मनॠबà¥à¤°à¤¾à¤œà¤¾à¤•ी २०५० तिर काठमाडौं सरेर केही अखबारमा नियमित लेखà¥à¤¨ थालें, दारà¥à¤ªà¤¾à¤¨à¥€à¤•ो खरà¥à¤šà¤•ा लागि । जीवनको पछिलà¥à¤²à¥‹ समयमा जसà¥à¤¤à¥ˆ समकालीन साथीहरूबाट उनी उपेकà¥à¤·à¤¿à¤¤ थिठ। उनको सिरà¥à¤œà¤¨à¤¾à¤•ा अघि टिकà¥à¤¨ नसकà¥à¤¨à¥‡à¤¹à¤°à¥‚ उनलाई जà¤à¤¡à¥à¤¯à¤¾à¤¹à¤¾ à¤à¤¨à¥à¤¥à¥‡ र मनà¥à¤²à¤¾à¤ˆ केवल जाà¤à¤¡à¤•ो परà¥à¤¯à¤¾à¤¯ ठानà¥à¤¥à¥‡ । तर काठमाडौं आउनेबितà¥à¤¤à¤¿à¤•ै हामी यà¥à¤µà¤¾ कवि, लेखकका लागि चाहिठउनी पà¥à¤¯à¤¾à¤°à¤¾ र सरल मनॠदाइ à¤à¤‡à¤¸à¤•ेका थिठ। हामी उनको कà¥à¤°à¤¾ सà¥à¤¨à¥à¤¨ र उनको सङà¥à¤—त पाउन स–साना अफà¥à¤ à¥à¤¯à¤¾à¤°à¤¾à¤•ो वासà¥à¤¤à¤¾ नगरी पछि लागिरहनà¥à¤¥à¥à¤¯à¥Œà¤‚ । तà¥à¤¯à¤¸ समयसमà¥à¤® हामà¥à¤°à¥‹ पà¥à¤¸à¥à¤¤à¤¾à¤²à¥‡ रकà¥à¤¸à¥€ खान थालेकै थिà¤à¤¨ । तर म मनॠदाइको सङà¥à¤—त गरà¥à¤¨ à¤à¤Ÿà¥à¤Ÿà¥€à¤®à¤¾ बसिदिनà¥à¤¥à¥‡à¤ अनि उनको सङà¥à¤—तका लागि पकेट खरà¥à¤š घटाà¤à¤° तानतà¥à¤¨ पारà¥à¤¥à¥‡à¤‚ ।
०५१ सालको हिउà¤à¤¦à¤®à¤¾ उनीपà¥à¤°à¤¤à¤¿à¤•ो कà¥à¤°à¥‡à¤œ बà¥à¤à¥‡à¤° हामीले à¤à¤‰à¤Ÿà¤¾ वनà¤à¥‹à¤œ आयोजना गरà¥à¤¯à¥Œà¤‚ । उनलाई फकाà¤à¤° बोलाउने अनि नजिक बनà¥à¤¨à¥‡ लालसा हामी सबैको मनà¤à¤¿à¤¤à¥à¤° थियो । तà¥à¤¯à¤¸ बेला पà¥à¤°à¥‹à¤²à¥à¤²à¤¾à¤¸ सिनà¥à¤§à¥à¤²à¥€à¤¯ जनकपà¥à¤°à¤¬à¤¾à¤Ÿ काठमाडौं आà¤à¤° मेरा साथी à¤à¤‡à¤¸à¤•ेका थिठ। उनीसहित वनà¤à¥‹à¤œ आयोजना गरà¥à¤¨ पà¥à¤°à¤®à¥‹à¤¦ सà¥à¤¨à¥‡à¤¹à¥€, इनà¥à¤¦à¥à¤°à¤•à¥à¤®à¤¾à¤° शà¥à¤°à¥‡à¤·à¥à¤ ‘सरित’ र म सकà¥à¤°à¤¿à¤¯ à¤à¤¯à¥Œà¤‚ । वनà¤à¥‹à¤œ कारà¥à¤¯à¤•à¥à¤°à¤®à¤®à¤¾ सहà¤à¤¾à¤—ी हà¥à¤¨à¤•ा लागि मनॠदाइको सरà¥à¤¤ रहà¥à¤¯à¥‹â€“ मलाई पिउने कà¥à¤°à¤¾ पनि चाहिनà¥à¤› है । हामीले पिलाउने सोच बनायौं र उनका लागि थोरै वà¥à¤¯à¤µà¤¸à¥à¤¥à¤¾ गरà¥à¤¯à¥Œà¤‚ ।
तà¥à¤¯à¤¸ कारà¥à¤¯à¤•à¥à¤°à¤®à¤®à¤¾ म र पà¥à¤°à¥‹à¤²à¥à¤²à¤¾à¤¸à¤•ा लागि à¤à¤‰à¤Ÿà¤¾ सानो तर अनौठो घटना à¤à¤¯à¥‹ । उनी र म जोडिà¤à¤•ो à¤à¤‰à¤Ÿà¤¾ समूहले à¤à¤‰à¤Ÿà¤¾ हवाइ पतà¥à¤°à¤¿à¤•ा निकालà¥à¤¥à¥à¤¯à¥‹ । तà¥à¤¯à¤¹à¤¾à¤ मैले अतà¥à¤¯à¤¨à¥à¤¤à¥ˆ सानो सामगà¥à¤°à¥€ चाहिà¤à¤•ो खाली ठाउà¤à¤®à¤¾ सात हरफजतिको आफà¥à¤¨à¥ˆ लघà¥à¤•था छापेको थिà¤à¤ । आफà¥à¤¨à¥ˆ पतà¥à¤°à¤¿à¤•ामा आफà¥à¤¨à¥ˆ रचना के छापà¥à¤¨à¥ à¤à¤¨à¥‡à¤° à¤à¤• मà¥à¤¸à¥à¤²à¤¿à¤® महिला हसिना खातà¥à¤¨à¤•ो नाममा तà¥à¤¯à¥‹ रचना छापिà¤à¤•ो थियो । वनà¤à¥‹à¤œ कारà¥à¤¯à¤•à¥à¤°à¤®à¤®à¤¾ हवाइ पतà¥à¤°à¤¿à¤•ा हात परेपछि मनॠदाइले à¤à¤¨à¥‡, ‘म यो महिलालाई चिनà¥à¤›à¥, यिनी कà¥à¤°à¤¾à¤¨à¥à¤¤à¤¿à¤•ारी महिला लेखक हà¥à¤¨à¥ ।’
बूढाको कà¥à¤°à¤¾ सà¥à¤¨à¥‡à¤° हामी छकà¥à¤• परà¥à¤¯à¥Œà¤‚ । अहिले समà¥à¤à¤à¤¦à¤¾ लागà¥à¤›, मनॠदाइले नशाको सà¥à¤°à¤®à¤¾ अरूसà¤à¤— अलिअलि मिलà¥à¤¨à¥‡ नाम यकिन नगरी यसो à¤à¤¨à¥‡à¤•ा थिठहोलानॠ। मà¥à¤¸à¥à¤²à¤¿à¤® समाजमा चलà¥à¤¤à¥€à¤•ो उपनाम à¤à¤à¤•ा कारणले कà¥à¤¨à¥ˆ वासà¥à¤¤à¤µà¤¿à¤• महिला लेखकसà¤à¤— तà¥à¤¯à¥‹ नाम जà¥à¤§à¥‡à¤•ो पनि हà¥à¤¨à¤¸à¤•à¥à¤› à¤à¤¨à¥à¤¨à¥‡ पनि लागà¥à¤› । मैले तà¥à¤¯à¤¸à¤ªà¤›à¤¿ पनि केही वरà¥à¤· तà¥à¤¯à¥‹ नामबाट केही रचना छापिरहेठ। तर, समà¥à¤ªà¤°à¥à¤•ले à¤à¥à¤¯à¤¾à¤à¤¸à¤®à¥à¤® à¤à¤¾à¤°à¤¤à¥€à¤¯ साहितà¥à¤¯ पढà¥à¤¦à¤¾ अहिलेसमà¥à¤® तà¥à¤¯à¥‹ नामको महिला लेखक फेला परेको छैन ।
अठत, उपतà¥à¤¯à¤•ा छिरेपछि मनॠदाइ कहिले à¤à¤¤à¤¿à¤œà¤¾ सरतसिंह à¤à¤£à¥à¤¡à¤¾à¤°à¥€à¤•ा घरमा त कहिले नखà¥à¤–ॠछेउछाउ गरी ललितपà¥à¤°à¤•ा गाउà¤à¤¤à¤¿à¤° बसà¥à¤¨ थाले । म यदाकदा दिनà¤à¤°à¤•ा लागि समय मिलाà¤à¤° उनका कà¥à¤°à¤¾ सà¥à¤¨à¥à¤¨ तà¥à¤¯à¤¤à¤¾ जानà¥à¤¥à¥‡à¤ । बूढाका कà¥à¤°à¤¾ सà¥à¤¨à¥‡à¤° आननà¥à¤¦ आउने र जीवनको बाटो बनाउन पनि मदà¥à¤¦à¤¤ मिलà¥à¤¨à¥‡ à¤à¤à¤•ा कारण सकेसमà¥à¤® उनलाई पछà¥à¤¯à¤¾à¤‡à¤¨à¥à¤¥à¥à¤¯à¥‹ । यसै कà¥à¤°à¤®à¤®à¤¾ मनॠदाइ र अरà¥à¤•ा बरिषà¥à¤ गजलकार घनशà¥à¤¯à¤¾à¤® नà¥à¤¯à¥Œà¤ªà¤¾à¤¨à¥‡ ‘परिशà¥à¤°à¤®à¥€â€™ बीच मैले औपचारिक चिनजान गराà¤à¤•ो थिà¤à¤ । २०५३ सालको कà¥à¤¨à¥ˆ हिउà¤à¤¦à¤•ो महिनामा मैले काम गरà¥à¤¨à¥‡ गरेको परिसà¥à¤¥à¤¿à¤¤à¤¿ सापà¥à¤¤à¤¾à¤¹à¤¿à¤•को बागबजारसà¥à¤¥à¤¿à¤¤ कारà¥à¤¯à¤¾à¤²à¤¯à¤®à¤¾ उनीहरूबीच पहिलो à¤à¥‡à¤Ÿ à¤à¤à¤•ो थियो ।
तà¥à¤¯à¤¹à¥€ साà¤à¤ हामी मनॠदाइको à¤à¥ˆà¤‚सेपाटीसà¥à¤¥à¤¿à¤¤ घर गà¤à¤° रातà¤à¤°à¥€ खानपिन गरेर बसेका थियौं । मैले यो समयमा अलिअलि पिउन थालिसकेको थिà¤à¤, दà¥à¤ˆ साहितà¥à¤¯à¤¿à¤• अà¤à¤¿à¤à¤¾à¤µà¤• à¤à¥‡à¤Ÿà¥‡à¤° तà¥à¤¯à¤¸ रात निरà¥à¤§à¤•à¥à¤• पिइयो । यसलगतà¥à¤¤à¥ˆ बागबजारमा à¤à¤• दिन दिउà¤à¤¸à¥ˆà¤¦à¥‡à¤–ि मनॠदाइको असली फà¥à¤¯à¤¾à¤¨ बनेर उनलाई साथ दिइयो । उनले ३० को दशकदेखि नै काठमाडौं आउà¤à¤¦à¤¾ जाà¤à¤¦à¤¾ बागबजारको जीवन र तà¥à¤¯à¤¹à¤¾à¤à¤•ो समाज नियालà¥à¤¨à¥‡ गरेका रहेछनॠ। यसà¥à¤¤à¥‹ अधà¥à¤¯à¤¯à¤¨à¤•ा लागि उनी आफà¥à¤¨à¥‹ आदत बनेको रकà¥à¤¸à¥€ पिउने गरà¥à¤¥à¥‡ à¤à¤Ÿà¥à¤Ÿà¥€à¤®à¤¾ पसेर ।
à¤à¤Ÿà¥à¤Ÿà¥€à¤®à¥ˆ उनी जीवन र जगतसà¤à¤— जोडिà¤à¤•ो विषय बà¥à¤à¥à¤¥à¥‡, सोधखोज गरà¥à¤¥à¥‡, दारà¥à¤¶à¤¨à¤¿à¤• पाराले हेरà¥à¤¥à¥‡ र कथा बà¥à¤¨à¥à¤¥à¥‡ । अनà¥à¤¸à¤¨à¥à¤§à¤¾à¤¤à¤¾à¤•ा हिसाबले गरेà¤à¤¨à¥à¤¦à¤¾ फरक थियो मनॠदाइले गरेको अधà¥à¤¯à¤¯à¤¨ । तर, तà¥à¤¯à¤¸à¤®à¤¾ अनà¥à¤¸à¤¨à¥à¤§à¤¾à¤¨ वा कथित रिसरà¥à¤šà¤à¤¨à¥à¤¦à¤¾ गहिरो मानवीय संवेदना गाà¤à¤¸à¤¿à¤à¤•ो थियो । बागबजारका à¤à¤Ÿà¥à¤Ÿà¥€à¤¸à¤à¤— गाà¤à¤¸à¤¿à¤à¤•ो तà¥à¤¯à¤¹à¤¾à¤à¤•ा सयौं मानà¥à¤›à¥‡à¤•ा जीवन, उनीहरूको मूलà¥à¤¯, मानà¥à¤¯à¤¤à¤¾ र बाधà¥à¤¯à¤¤à¤¾ उनका अनेकौं कथामा आञà¥à¤šà¤²à¤¿à¤•ताको सà¥à¤—नà¥à¤§à¤¸à¤¹à¤¿à¤¤ आà¤à¤•ा छनॠ। उनका हरेक जसो गजलमा à¤à¤Ÿà¥à¤Ÿà¥€ घà¥à¤®à¥€à¤«à¤¿à¤°à¥€ आà¤à¤•ै छनॠ। यी सनà¥à¤¦à¤°à¥à¤ उनी यदाकदा सà¥à¤¨à¤¾à¤‰à¤¨à¥‡ पनि गरà¥à¤¥à¥‡ । तà¥à¤¯à¤¸ साà¤à¤ उनीसà¤à¤— मैले यसà¥à¤¤à¥ˆ विषयमा धेरै चासो राखिरहेà¤, राति १२ बजेसमà¥à¤® बूढा खà¥à¤²à¤¿à¤°à¤¹à¥‡ ।
à¤à¤Ÿà¥à¤Ÿà¥€à¤µà¤¾à¤²à¥€à¤²à¥‡ मधà¥à¤¯ राततिर यतै सà¥à¤¤à¥à¤¨à¥‡ कि जाने à¤à¤¨à¥‡à¤ªà¤›à¤¿ हामी उठेर हिà¤à¤¡à¥à¤¨à¥à¤ªà¤°à¥à¤¨à¥‡ à¤à¤¯à¥‹ । म बागबजारमै रहने साथी थानेशà¥à¤µà¤° सापकोटाको कोठा गà¤à¤° सà¥à¤¤à¥‡à¤ । मनॠदाइ पाटनतिर दिदीको घर जानà¥à¤›à¥ à¤à¤¨à¥à¤¦à¥ˆ छà¥à¤Ÿà¥à¤Ÿà¤¿à¤ । उनलाई दिदीको घरमा पनि à¤à¤¿à¤¨à¤¾à¤œà¥à¤•ा कारण बेलाबेला अफà¥à¤ à¥à¤¯à¤¾à¤°à¥‹ पथà¥à¤°à¥à¤¯à¥‹ । तà¥à¤¯à¤¸à¥à¤¤à¥‹ समयमा चाहिठहामà¥à¤°à¤¾ साथी सà¥à¤¨à¤¿à¤² पà¥à¤°à¥€ थिà¤, परेमा मनà¥à¤•ो नाममा जे पनि सहयोग गरà¥à¤¨à¥‡ । अरà¥à¤•ो à¤à¥‡à¤Ÿà¤®à¤¾ तà¥à¤¯à¥‹ रात बढी मातेर उनले पाà¤à¤•ो हणà¥à¤¡à¤° पनि सà¥à¤¨à¤¿à¤¯à¥‹, दाइकै मà¥à¤–बाट ।
कà¥à¤¨à¥ˆ जमानामा हजà¥à¤°à¤¬à¤¾à¤•ो खलà¥à¤¤à¥€à¤•ो पैसा चोरेर à¤à¤¾à¤°à¤¤à¤•ा धेरै सहर à¤à¥à¤°à¤®à¤£ गरà¥à¤¨à¥‡ मनॠलेखनको चार दशकदेखि नेपाली साहितà¥à¤¯à¤•ा महानॠकथाकार र गजलकार थिठ। समà¥à¤ªà¤¨à¥à¤¨ किसान परिवारमा हà¥à¤°à¥à¤•िà¤à¤•ा उनी आफà¥à¤¨à¤¾ बाबॠर बाजेले धारà¥à¤®à¤¿à¤• किताब पढà¥à¤¨à¥‡ गरेकै कारण अधà¥à¤¯à¤¯à¤¨ र साहितà¥à¤¯à¤®à¤¾ हामफालà¥à¤¨ सजिलो à¤à¤à¤•ो पृषà¥à¤ à¤à¥‚मि समà¥à¤à¤¿à¤¨à¥‡ गरà¥à¤¥à¥‡ । उनी à¤à¤¨à¥à¤¥à¥‡, ‘म सामनà¥à¤¤à¤¿ किसानको नालायक छोरो हà¥à¤ ।’
उनले लामो समयसमà¥à¤® आफà¥à¤¨à¥‹ पà¥à¤–à¥à¤°à¥à¤¯à¥Œà¤²à¥€ घर महोतà¥à¤¤à¤°à¥€à¤•ो औरही बसेरै काठमाडौंलाई लेखनमा चà¥à¤¨à¥Œà¤¤à¥€ दिठ। तà¥à¤¯à¤¤à¤¿ बेला लागà¥à¤¨à¥‡ मोफसलवाद र काठमाडौंवादको विषय उनका बारे उठेन । राजधानी पसà¥à¤¨à¥à¤…घि लेखन र वà¥à¤¯à¤µà¤¹à¤¾à¤°à¤•ै कारण काठमाडौंका नयाठलेखकमाठउनी मिथकजसà¥à¤¤à¤¾ थिठ। ५० को दशकमा राजधानीवासी à¤à¤à¤ªà¤›à¤¿ उनीबारे धेरैका à¤à¥à¤°à¤® हटे । बरà¥, केही कà¥à¤°à¤¾à¤®à¤¾ उनी अनौठा नै रहेछनॠà¤à¤¨à¥à¤¨à¥‡ सà¥à¤¥à¤¾à¤ªà¤¿à¤¤ à¤à¤¯à¥‹ ।
सयौं कथा र गजलका सरà¥à¤œà¤• बà¥à¤°à¤¾à¤œà¤¾à¤•ीको तिमà¥à¤°à¥€ सà¥à¤µà¤¾à¤¸à¥à¤¨à¥€ र म बहà¥à¤šà¤°à¥à¤šà¤¿à¤¤à¥ कथासङà¥à¤—à¥à¤°à¤¹ हो । यस पङà¥à¤•à¥à¤¤à¤¿à¤•ारका à¤à¤• जना अनà¥à¤¯à¤¾à¤¯à¥€ लेखक à¤à¤¾à¤‡à¤¸à¤¾à¤¥à¥€ अनिल थापा अहिले पनि यो कथा कणà¥à¤ सà¥à¤¥ सà¥à¤¨à¤¾à¤‰à¤à¤›à¤¨à¥, सनà¥à¤¦à¤°à¥à¤ निसà¥à¤•à¤à¤¦à¤¾ । यसबाट पनि उनले पछिलà¥à¤²à¥‹ पà¥à¤¸à¥à¤¤à¤¾à¤®à¤¾ कति पà¥à¤°à¤à¤¾à¤µ छाडेका रहेछनॠà¤à¤¨à¥à¤¨à¥‡ पà¥à¤°à¤·à¥à¤Ÿ हà¥à¤¨à¥à¤› ।
जीवनको अनà¥à¤¤à¤¿à¤®à¤¤à¤¿à¤° उनी केही वरà¥à¤· मà¥à¤²à¥à¤•बाहिर अमेरिकाको कोलोराडो बसे, सनà¥à¤¤à¤¾à¤¨à¤•ा साथ । करिब डेढ दशकअघि नेपालमा à¤à¤•पलà¥à¤Ÿ र फेरि अमेरिकामा अरà¥à¤•ोपलà¥à¤Ÿ सà¥à¤Ÿà¥à¤°à¥‹à¤• à¤à¤à¤ªà¤›à¤¿ बिरà¥à¤¸à¤¨à¥‡ समसà¥à¤¯à¤¾à¤²à¥‡ सताइà¤à¤•ा थिठउनी । तैपनि जीवनको अनà¥à¤¤à¤¿à¤® किताब à¤à¤¨à¥à¤¦à¥ˆ संसà¥à¤®à¤°à¤£ लेखिरहेको बताà¤à¤•ा थिà¤, २०à¥à¥¦ सालको मधà¥à¤¯à¤¤à¤¿à¤° । पतà¥à¤°à¤•ार नरेश जà¥à¤žà¤µà¤¾à¤²à¥€ र यो पङà¥à¤•à¥à¤¤à¤¿à¤•ारसà¤à¤— उनले तà¥à¤¯à¤¸ दिन किताबको नाम सà¥à¤¨à¤¾à¤à¤•ा थिà¤â€“ बिरà¥à¤¸à¤¨à¥‡à¤•ा समà¥à¤à¤¨à¤¾à¤¹à¤°à¥‚ । पछि न त यो किताबको नाम फेरिà¤à¤•ो कतै सà¥à¤¨à¤¿à¤à¤¨, न त किताब नै निसà¥à¤•ियो ।
लामो कà¥à¤°à¤¾ लेखà¥à¤¨ समसà¥à¤¯à¤¾ हà¥à¤¨à¥‡ à¤à¤à¤•ाले पछिलà¥à¤²à¥‹ समयमा चाहिठउनी गजल लेखेरै आफà¥à¤¨à¥‹ उफान पोखिरहेका थिठ। तà¥à¤¯à¤¸ बेला चाहिठउनले à¤à¤¨à¥‡à¤° अरूलाई लेखà¥à¤¨ लगाउने रहेछनॠ। à¤à¤¨à¥à¤¥à¥‡, ‘अहिले समà¥à¤à¤¨ समसà¥à¤¯à¤¾ छ र लामो कà¥à¤°à¤¾ लेखà¥à¤¨ पनि गाहà¥à¤°à¥‹ हà¥à¤¨à¥à¤› । यो समयमा मैले २, ४ वटा मातà¥à¤°à¥ˆ कथा लेखà¥à¤¨ सकेठ। अहिले लेखà¥à¤¨ मन लागà¥à¤› तर शबà¥à¤¦ नै समà¥à¤à¤¨ गाहà¥à¤°à¥‹ हà¥à¤¨à¥à¤› । मनमा आà¤à¤•ा कà¥à¤°à¤¾ छोटोमा लेखà¥à¤¨ पाइने हà¥à¤¨à¤¾à¤²à¥‡ यो अवधिमा पनि गजल चाहिठधेरै लेखेको छॠ।’
जीवनमा कहिलà¥à¤¯à¥ˆ नोकरी नखाà¤à¤•ा र कामको दà¥à¤ƒà¤– नगरेका मनॠरकà¥à¤¸à¥€ र अमेरिका बसाइबारे à¤à¤¨à¥à¤¥à¥‡, ‘मैले लेखà¥à¤¨à¥‡ र लेखà¥à¤¨à¥à¤ªà¥‚रà¥à¤µ चिनà¥à¤¤à¤¨ गरà¥à¤¨à¤•ा लागि रकà¥à¤¸à¥€ खाने गरेको धेरै समय à¤à¤à¤•ो थियो । परिवारले यस विषयमा चिनà¥à¤¤à¤¾ गरà¥à¤¨à¥‡ कà¥à¤°à¤®à¤®à¤¾ अमेरिका बसà¥à¤¨à¥‡ मेरी छोरी र यहाठबसà¥à¤¨à¥‡ उसकी आमाले सà¥à¤•ाइपमा कà¥à¤°à¤¾ गरà¥à¤¦à¤¾à¤—रà¥à¤¦à¤¾ मलाई उतै बसà¥à¤¨ मनà¥à¤œà¥à¤° गराठ।’
विदेश बसà¥à¤¨à¥‡à¤¬à¤¿à¤¤à¥à¤¤à¤¿à¤•ै राषà¥à¤Ÿà¥à¤°à¤¬à¤¿à¤°à¥‹à¤§à¥€ हà¥à¤¨à¥‡ नयाठसामाजिक सञà¥à¤œà¤¾à¤²à¤•ो आरोप, बहसमा आउने अनेकौं खालका राषà¥à¤Ÿà¥à¤°à¤µà¤¾à¤¦à¤•ा परिà¤à¤¾à¤·à¤¾ र विवादसà¤à¤—ै मनà¥à¤œà¤¸à¥à¤¤à¥‹ महान कथाकारलाई लगातार अमेरिका बसà¥à¤¨à¥ सामाजिक हिसाबले पनि गाहà¥à¤°à¥‹ थियो । अरà¥à¤•ो कोणबाट हेरà¥à¤¦à¤¾ विकसित मà¥à¤²à¥à¤•मा दिउà¤à¤¸à¥‹ आफà¥à¤¨à¥‹ घर र छरछिमेकमा मातà¥à¤° नà¤à¤à¤° निकै टाढाटाढासमà¥à¤® पनि घरमा केही हà¥à¤à¤¦à¥ˆà¤¨ । उनले यस विषयमा à¤à¤¨à¥‡à¤•ा थिà¤, ‘यहाà¤à¤œà¤¸à¥à¤¤à¥‹ गफ गरेर समय विताउने अवसà¥à¤¥à¤¾ हà¥à¤à¤¦à¥ˆà¤¨ । समाचारबाहेक टिà¤à¥€ हेरà¥à¤¨ मन नलागà¥à¤¨à¥‡ à¤à¤à¤•ाले लाइबà¥à¤°à¥‡à¤°à¥€ गà¤à¤° समय बिताउथेठ।’ तà¥à¤¯à¤¸ समयको उनको अनà¥à¤à¥‚ति थियो, ‘à¤à¤µà¤¿à¤·à¥à¤¯à¤®à¤¾ गरà¥à¤¨à¥‡ केही नरहेपछि अतीतले हामीलाई बाà¤à¤šà¥à¤¨à¥‡ ऊरà¥à¤œà¤¾ दिà¤à¤¦à¥‹à¤°à¤¹à¥‡à¤› ।’
पञà¥à¤šà¤¾à¤¯à¤¤à¤•ो चरम उतà¥à¤•रà¥à¤·à¤•ो समयमा कथा र गजलको ‘डन’ बनà¥à¤¨à¥à¤•ा अनेकौं अरà¥à¤¥ थिठ। बालà¥à¤¯à¤•ालदेखि नै विदà¥à¤°à¥‹à¤¹à¥€ सà¥à¤µà¤à¤¾à¤µ, अतà¥à¤¯à¤¨à¥à¤¤ उनà¥à¤¨à¤¤ चेतना अनि समाजको चेतनासà¥à¤¤à¤° चाहिठअतà¥à¤¯à¤¨à¥à¤¤à¥ˆ तल । अनि यही समयमा बाहà¥à¤¨à¤•à¥à¤·à¤¤à¥à¤°à¥€ परिवारको पहिलो पà¥à¤¸à¥à¤¤à¤¾à¤•ा जà¤à¤¡à¥à¤¯à¤¾à¤¹à¤¾ à¤à¤à¤° परिवारको नजरमा बेरोजगार हà¥à¤¨à¥ कमà¥à¤¤à¥€ अफà¥à¤ à¥à¤¯à¤¾à¤°à¥‹ विषय थिà¤à¤¨ । यो अवसà¥à¤¥à¤¾à¤²à¥‡ उनलाई अठबढी सिरà¥à¤œà¤¨à¤¶à¥€à¤² र अराजक बनà¥à¤¨à¥‡ पà¥à¤°à¥‡à¤°à¤£à¤¾ दियो । चेतना र विदà¥à¤°à¥‹à¤¹à¤•ो सङà¥à¤—म मनà¥à¤²à¥‡ २०५२ सालमा माओवादी नामको समूहले सà¥à¤°à¥ गरेको ‘जनयà¥à¤¦à¥à¤§â€™ जसà¥à¤¤à¥ˆ विदà¥à¤°à¥‹à¤¹ जगदिश घिमिरेसà¤à¤— मिलेर दà¥à¤ˆ दशकअघि नै परिकलà¥à¤ªà¤¨à¤¾ गरेका थिठ।
घिमिरेले यो सनà¥à¤¦à¤°à¥à¤ उनको चरà¥à¤šà¤¿à¤¤ किताब अनà¥à¤¤à¤°à¥à¤®à¤¨à¤•ो यातà¥à¤°à¤¾à¤®à¤¾ पनि उलà¥à¤²à¥à¤– गरेका छनॠ। मनà¥à¤²à¥‡ सà¥à¤¨à¤¾à¤à¤¥à¥‡, ‘सनकमा हामी यà¥à¤¦à¥à¤§ गरà¥à¤¨ बनà¥à¤¦à¥à¤• उठाउने à¤à¤¨à¥à¤¦à¥ˆ जनकपà¥à¤°à¤¬à¤¾à¤Ÿ सिनà¥à¤§à¥à¤²à¥€ पà¥à¤—à¥à¤¯à¥Œà¤‚ । चनà¥à¤¦à¥à¤°à¤®à¤¾à¤¨ लामा र हामी दà¥à¤ˆ गरेर समूहमा तीन जना थियौं । उनीहरू माकà¥à¤°à¥à¤¸à¤µà¤¾à¤¦ अधà¥à¤¯à¤¯à¤¨ गरेर आफूà¤à¤¿à¤¤à¥à¤°à¤•ो अराजकता सामà¥à¤¯ पारà¥à¤¨ हिà¤à¤¡à¥‡à¤•ा थिठ। हामà¥à¤°à¥‹ कमà¥à¤¯à¥à¤¨à¤¿à¤¸à¥à¤Ÿ समाज पनि खà¥à¤²à¥‡à¤•ो थियो । जगदिश à¤à¤¿à¤®à¤¾à¤¨à¤¬à¤¾à¤Ÿà¥ˆ बिरामी à¤à¤à¤° फरà¥à¤•ियो, चनà¥à¤¦à¥à¤°à¤®à¤¾à¤¨ र म चाहिठसिनà¥à¤§à¥à¤²à¥€à¤—ढीसमà¥à¤® पà¥à¤—à¥à¤¦à¤¾ जनयà¥à¤¦à¥à¤§ सेलायो ।’
लेखकले मौलिकता विकास गरà¥à¤¨à¤•ा लागि उसमा जीवन र जगतलाई हेरà¥à¤¨à¥‡ दृषà¥à¤Ÿà¤¿à¤•ोण पहिलà¥à¤¯à¥ˆ हà¥à¤¨à¥à¤ªà¤°à¥à¤› à¤à¤¨à¥à¤¨à¥‡ चेतना उनले हामà¥à¤°à¥‹ पà¥à¤¸à¥à¤¤à¤¾à¤²à¤¾à¤ˆ सिकाठ। यसको परिणाम मेरो पà¥à¤¸à¥à¤¤à¤¾à¤•ा मनà¥à¤•ा फà¥à¤¯à¤¾à¤¨à¤®à¤§à¥à¤¯à¥‡ राजनीतिक चेतनालाई नै घृणा गरà¥à¤¨à¥‡ कवि, लेखकहरू राजनीति बà¥à¤à¥à¤¨à¥‡ पà¥à¤°à¤¯à¤¾à¤¸à¤®à¤¾ लागे । अहिले तिनै à¤à¤¨à¥à¤›à¤¨à¥, ‘हरेक कविले राजनीति बà¥à¤à¥à¤¨à¥ अनिवारà¥à¤¯ छ, गरà¥à¤¨à¥, नगरà¥à¤¨à¥ आफà¥à¤¨à¥‹ कà¥à¤°à¤¾ ।’ अहिलेको पà¥à¤¸à¥à¤¤à¤¾à¤²à¥‡ सà¥à¤°à¥à¤®à¥ˆ सिकेका कतिपय लेखनसà¤à¤— समà¥à¤¬à¤¨à¥à¤§à¤¿à¤¤ विषय मनà¥à¤²à¥‡ कतै नबोली लेखेरै सà¥à¤¥à¤¾à¤ªà¤¿à¤¤ गराà¤à¤¥à¥‡ ।
अहिले हरेकजसो लेखकले बà¥à¤à¥‡à¤•ो ‘मौलिकता à¤à¤¨à¥à¤¨à¥ नै शबà¥à¤¦à¤²à¤¾à¤ˆ आफà¥à¤¨à¥‹ ढङà¥à¤—ले पà¥à¤°à¤¯à¥‹à¤— गरà¥à¤¨à¥ हो र शैली नौलो नà¤à¤ˆ पाठकलाई आकरà¥à¤·à¤¿à¤¤ गरà¥à¤¨ सकिà¤à¤¦à¥ˆà¤¨â€™ à¤à¤¨à¥à¤¨à¥‡ विषयका उनी पà¥à¤°à¤·à¥à¤Ÿ देखिने उदाहरण थिठ। साहितà¥à¤¯à¤¸à¤à¤— जोडिà¤à¤•ा र जेलिà¤à¤•ा कà¥à¤°à¤¾à¤²à¤¾à¤ˆ सà¥à¤—ठित ढङà¥à¤—ले लेखनमा राखेर निजतà¥à¤µ बनाउने काममा उनी यसà¥à¤¤à¤°à¥€ लागे कि तराईको पीडा र आञà¥à¤šà¤²à¤¿à¤•तालाई शैलीको मौलिकतासहित तà¥à¤¯à¤¹à¤¾à¤à¤•ो समाज साहितà¥à¤¯à¤®à¤¾ सà¥à¤¥à¤¾à¤ªà¤¿à¤¤ गराठ। उनको कथामा बाधà¥à¤¯à¤¤à¤¾à¤•ो यौन, अà¤à¤¾à¤µ, शोषण र पाखणà¥à¤¡à¤•ो पटाकà¥à¤·à¥‡à¤ªà¤•ो मिशà¥à¤°à¤£ पाइनà¥à¤›à¤¨à¥ । तैपनि उनी नेपाली साहितà¥à¤¯à¤•ो समगà¥à¤° सà¥à¤¤à¤°à¤¸à¤à¤— सनà¥à¤¤à¥à¤·à¥à¤Ÿ थिà¤à¤¨à¤¨à¥ । नयाठपà¥à¤¸à¥à¤¤à¤¾à¤•ा लेखकसà¤à¤— माफी मागà¥à¤¦à¥ˆ उनी à¤à¤¨à¥à¤¥à¥‡, ‘अहिलेको साहितà¥à¤¯ लेखन गमà¥à¤à¥€à¤°à¤¤à¤¾à¤à¤¨à¥à¤¦à¤¾ बढी पà¥à¤°à¤šà¤¾à¤°à¤¾à¤¤à¥à¤®à¤• छ । वà¥à¤¯à¤¾à¤µà¤¸à¤¾à¤¯à¤¿à¤•ता बढेको कà¥à¤°à¤¾ à¤à¤• हिसाबले रामà¥à¤°à¥‹ à¤à¤ पनि यसले हलà¥à¤•ा वसà¥à¤¤à¥à¤²à¤¾à¤ˆ धेरै लà¥à¤¯à¤¾à¤‰à¤à¤› । गमà¥à¤à¥€à¤° लेखनमा लागेका मानà¥à¤›à¥‡à¤²à¤¾à¤ˆ यसले फरक नपरे पनि पाठकलाई चाहिठकà¥à¤¨ असल साहितà¥à¤¯ र कà¥à¤¨ कमसल à¤à¤¨à¥à¤¨à¥‡ à¤à¥à¤°à¤® परà¥à¤› ।’
मनॠजति यौन नेपाली साहितà¥à¤¯à¤®à¤¾ कसले लेखà¥à¤¯à¥‹ होला र ? तर, उनको यौन पà¥à¤°à¤šà¤¾à¤°à¤•ो र बजारी यौन थिà¤à¤¨ । यौन र नारीलाई हामà¥à¤°à¥‹ समाजले हेरà¥à¤¨à¥‡ विषयका विडमà¥à¤¬à¤¨à¤¾ र पीडा छनॠउनका कथामा । उनी वà¥à¤¯à¤¾à¤µà¤¸à¤¾à¤¯à¤¿à¤•ताका लागि तिलसà¥à¤®à¥€, यौन र जासà¥à¤¸à¥€ विषय धेरै लेखिने बताउà¤à¤¦à¥ˆ यसà¥à¤¤à¤¾ सामगà¥à¤°à¥€à¤²à¥‡ आलोचनातà¥à¤®à¤• चेत à¤à¥à¤¤à¥à¤¤à¥‡ बनाउने र केवल पढà¥à¤¨à¥à¤œà¥‡à¤² मनोरञà¥à¤œà¤¨ मातà¥à¤° दिने विषयमा सबैà¤à¤¨à¥à¤¦à¤¾ सचेत थिठ। वासà¥à¤¤à¤µà¤®à¤¾ मनà¥à¤²à¥‡ à¤à¤¨à¥‡à¤œà¤¸à¥à¤¤à¥ˆ तà¥à¤¯à¤¸à¤°à¥€ हेरà¥à¤¦à¤¾ अहिलेका चरà¥à¤šà¤¾à¤•ा आà¤à¤•ा धेरै सामगà¥à¤°à¥€ साहितà¥à¤¯ नै हो कि हैन à¤à¤¨à¥à¤¨à¥‡ पà¥à¤°à¤¶à¥à¤¨à¤šà¤¿à¤¹à¥à¤¨ लगाउनॠपरà¥à¤› । अठपछिलà¥à¤²à¥‹ समयमा अखबारको पà¥à¤°à¤à¤¾à¤µ र सङà¥à¤–à¥à¤¯à¤¾ बढेसà¤à¤—ै समाजमा सामाजिक सञà¥à¤œà¤¾à¤²à¤²à¥‡ पनि सञà¥à¤šà¤¾à¤°à¤®à¤¾à¤§à¥à¤¯à¤®à¤•ै हाराहारीको हसà¥à¤¤à¤•à¥à¤·à¥‡à¤ªà¤•ारी à¤à¥‚मिका निरà¥à¤µà¤¾à¤¹ गरà¥à¤¨ थालेका छनॠ।
वनारस लाइबà¥à¤°à¥‡à¤°à¥€à¤•ा सà¥à¤Ÿà¤¾à¤«à¤²à¥‡ शरदचनà¥à¤¦à¥à¤° चटà¥à¤Ÿà¥‹à¤ªà¤¾à¤§à¥à¤¯à¤¾à¤¯à¤•ो चरितà¥à¤°à¤¹à¥€à¤¨ à¤à¤¨à¥à¤¨à¥‡ ठूलो किताब दिà¤à¤¦à¤¾ उनी तà¥à¤¯à¤¸à¤¬à¥‡à¤²à¤¾, ‘हामà¥à¤°à¥‹ नेपालीमा यसà¥à¤¤à¤¾ किताब किन नà¤à¤à¤•ा होलानà¥â€™ à¤à¤¨à¥à¤¨à¥‡ सोचà¥à¤¥à¥‡ । तà¥à¤¯à¤¸à¥ˆ बेलादेखि लेखà¥à¤¨à¥‡ पà¥à¤°à¤¯à¤¾à¤¸ गरà¥à¤¨ थालेका मनॠ८ ककà¥à¤·à¤¾ पढà¥à¤¦à¤¾ à¤à¤•पलà¥à¤Ÿ मà¥à¤®à¥à¤¬à¤ˆ पà¥à¤—ेछनॠ। तà¥à¤¯à¤¸à¤¬à¥‡à¤²à¤¾ अरà¥à¤•ाकै à¤à¤¨à¤¾à¤‡à¤®à¤¾ आधारित लेख लेखेर टाइमà¥à¤¸à¥ अफ इनà¥à¤¡à¤¿à¤¯à¤¾à¤•ो कारà¥à¤¯à¤¾à¤²à¤¯à¤®à¤¾ लगेर दिà¤à¤ªà¤›à¤¿ उनका रचना छापिन थाले । जीवनमै छापिà¤à¤•ो तà¥à¤¯à¥‹ पहिलो रचना उनले धेरै दिनसमà¥à¤® दिनमा ६, ॠपटक पढà¥à¤¨à¥‡ गरेको सà¥à¤¨à¤¾à¤‰à¤à¤¥à¥‡ ।
हरेक साहितà¥à¤¯à¤ªà¥à¤°à¥‡à¤®à¥€ र साहितà¥à¤¯à¤•ा विषयमा लेखà¥à¤¨à¥‡ वà¥à¤¯à¤•à¥à¤¤à¤¿à¤²à¥‡ गफ दिने à¤à¤‰à¤Ÿà¤¾ विषय हो– नेपाली साहितà¥à¤¯à¤•ो सà¥à¤¤à¤°à¤¬à¤¾à¤°à¥‡ आà¤à¤•लन । धेरै ठाउठर दशकौंदेखि à¤à¤¨à¤¿à¤¨à¥‡ गरेको छ, नेपाली साहितà¥à¤¯ अनà¥à¤µà¤¾à¤¦ मातà¥à¤° हà¥à¤¨à¥‡ हो à¤à¤¨à¥‡ विशà¥à¤µ साहितà¥à¤¯à¤•ो सà¥à¤¤à¤°à¤®à¤¾ छ । यो कसले नापà¥à¤¨à¥‡ र तà¥à¤¯à¤¸à¤•ा आधार के छनॠà¤à¤¨à¥à¤¨à¥‡ चाहिठकसैले अहिलेसमà¥à¤® à¤à¤¨à¥‡à¤•ा छैननॠ। यस विषयमा बà¥à¤°à¤¾à¤œà¤¾à¤•ीले मसà¤à¤— à¤à¤¨à¥‡à¤•ा थिà¤, ‘आधà¥à¤¨à¤¿à¤• अङà¥à¤—à¥à¤°à¥‡à¤œà¥€ साहितà¥à¤¯ धेरै फरक छ । मलाई कथाबारे केही थाहा à¤à¤à¤•ो आधारमा à¤à¤¨à¥à¤¦à¤¾ उनीहरूको लेखन धेरै परिपकà¥à¤µ छ । तर तà¥à¤¯à¤¹à¤¾à¤ अहिले लेखिन थालेका धेरै कà¥à¤°à¤¾ हामीले पनि पहिलà¥à¤¯à¥ˆ पà¥à¤°à¤¯à¥‹à¤— गरिसकेका हà¥à¤¨à¥‡ रहेछौं । मैले धेरै अघि अनà¥à¤¨à¤ªà¥‚रà¥à¤£à¤¾à¤•ो à¤à¥‹à¤œ à¤à¤¨à¥à¤¨à¥‡ कथा मेरा साथीहरू किशोर नेपाल र सनà¥à¤¤à¥‹à¤· à¤à¤Ÿà¥à¤Ÿà¤°à¤¾à¤ˆà¤²à¤¾à¤ˆ पातà¥à¤° बनाà¤à¤° लेखेको थिà¤à¤ । पशà¥à¤šà¤¿à¤®à¤®à¤¾ सनॠ२०१२ मा मातà¥à¤° अरà¥à¤¨à¥‡à¤¸à¥à¤Ÿ हेमिङà¥à¤µà¥‡à¤²à¤¾à¤ˆ पातà¥à¤° बनाà¤à¤° लेखिà¤à¤•ो नयाठशैलीको कथा à¤à¤¨à¥à¤¦à¥ˆ छापिà¤à¤•ो थियो । विदेशी à¤à¤¾à¤·à¤¾à¤®à¤¾ हामà¥à¤°à¤¾ कृति अनà¥à¤µà¤¾à¤¦ à¤à¤à¤•ो à¤à¤ हामी पनि धेरै कà¥à¤°à¤¾à¤®à¤¾ अगाडि हà¥à¤¨à¥‡à¤°à¤¹à¥‡à¤›à¥Œà¤‚ नि । तर तà¥à¤¯à¥‹ अनà¥à¤µà¤¾à¤¦à¤®à¤¾ सरकार र मनà¥à¤¤à¥à¤°à¥€à¤•ो सिफारिस चाहिठहà¥à¤¨à¥à¤¹à¥à¤à¤¦à¥ˆà¤¨ ।’
जीवनà¤à¤° नासà¥à¤¤à¤¿à¤• रहेका मनॠअलिक निषà¥à¤•à¥à¤°à¤¿à¤¯ र रकà¥à¤¸à¥€à¤µà¤¿à¤¹à¥€à¤¨ à¤à¤à¤•ो समयमा चाहिठकति नासà¥à¤¤à¤¿à¤• बने त ? पङà¥à¤•à¥à¤¤à¤¿à¤•ारलाई निकै जिजà¥à¤žà¤¾à¤¸à¤¾à¤•ो विषय थियो यो । २०à¥à¥¦ को तà¥à¤¯à¤¸ à¤à¤°à¤¿à¤²à¥‹ साà¤à¤à¤®à¤¾ उनले आफू जति उमेर बढà¥à¤¯à¥‹, तà¥à¤¯à¤¤à¤¿ नै धेरै नासà¥à¤¤à¤¿à¤• बनेको बताठ। à¤à¤¨à¥‡, ‘रकà¥à¤¸à¥€ खान छाडेपछि नासà¥à¤¤à¤¿à¤•ता अठबढेको छ ममा । ईशà¥à¤µà¤° à¤à¤¨à¥‡à¤•ो वकबास हो जसà¥à¤¤à¥‹ लागà¥à¤› अहिले पनि ।’
उनको यो à¤à¤¨à¤¾à¤‡à¤²à¥‡ करिब दà¥à¤ˆ दशकअघि à¤à¤• रात मनà¥à¤²à¥‡ मसà¤à¤— गाà¤à¤•ो पà¥à¤°à¤¾à¤¨à¥‹ हिनà¥à¤¦à¥€ गीतको सà¥à¤®à¤°à¤£ गरायो । नशा लागà¥à¤¦à¥ˆ गà¤à¤ªà¤›à¤¿ उनले तà¥à¤¯à¤¸ रात यसà¥à¤¤à¥‹ गीत गाà¤à¤•ा थिà¤
à¤à¤—वान दो घडी जरा इनà¥à¤¸à¤¾à¤¨ बन के देख
धरà¥à¤¤à¥€ में चार दिन कà¤à¥€ मेहमान बन के देख ।
माफी चाहनà¥à¤›à¥ मनॠदाइ, म मिडियामा काम गरà¥à¤¨à¥‡ लेखक à¤à¤à¤° पनि ततà¥à¤•ालीन रोयल नेपाल à¤à¤•ेडमीका मानà¥à¤›à¥‡à¤²à¥‡ पचाइदिà¤à¤•ो तिमà¥à¤°à¥‹ कथा सङà¥à¤—à¥à¤°à¤¹ आमालाई बेचà¥à¤¨à¥ हà¥à¤à¤¦à¥ˆà¤¨ लाटा का विषयमा खोजà¥à¤¨ सकिनठ। अलबिदा र कà¥à¤°à¤¾à¤¨à¥à¤¤à¤¿à¤•ारी सलाम मनॠदाइ, तिमà¥à¤°à¥ˆ बाटोको नकà¥à¤•ल गरà¥à¤¦à¥ˆ म पनि यतिसमà¥à¤® कोरà¥à¤¨ सकà¥à¤¨à¥‡ à¤à¤à¤ ।
-तसà¥à¤¬à¤¿à¤°â€“ नरेश जà¥à¤žà¤µà¤¾à¤²à¥€

