‘हाेलीमा मृदङà¥à¤— बजाà¤à¤° जोगिरा गाउने परमà¥à¤ªà¤°à¤¾ खाेइ कहाठछ?' - दिनेश शरà¥à¤®à¤¾
२oà¥à¥« चैत ५ मंगलबार
राजविराज– फागॠपूरà¥à¤£à¤¿à¤®à¤¾ अरà¥à¤¥à¤¾à¤¤ ‘होली परà¥à¤µâ€™ नजिकिà¤à¤¸à¤à¤—ै सपà¥à¤¤à¤°à¥€à¤¸à¤¹à¤¿à¤¤ तराई/मधेशका पà¥à¤°à¤®à¥à¤– बजार तथा गà¥à¤°à¤¾à¤®à¤¿à¤£ कà¥à¤·à¥‡à¤¤à¥à¤°à¤®à¤¾ होलीसà¤à¤— समà¥à¤µà¤¨à¥à¤§à¤¿à¤¤ गीतहरॠघनà¥à¤•िन थालेका छनà¥à¥¤ होलीका लागि किनमेल गरà¥à¤¨à¥‡à¤¹à¤°à¥à¤•ो चलहपहल पनि बढेको छ। तराई/मधेशमा महतà¥à¤µà¤ªà¥‚रà¥à¤£ परà¥à¤µà¤•ा रà¥à¤ªà¤®à¤¾ होली मनाउने गरिनà¥à¤›à¥¤
हाेली आउन à¤à¤• दिन मातà¥à¤°à¥ˆ बाà¤à¤•ि रहà¤à¤¦à¤¾ बिहानैदेखि होली परà¥à¤µà¤¸à¤à¤— समà¥à¤µà¤¨à¥à¤§à¤¿à¤¤ हिनà¥à¤¦à¥€, à¤à¥‹à¤œà¤ªà¥à¤°à¥€, मैथिली तथा नेपाली गीत बजà¥à¤¨ थालेका छनà¥à¥¤ गà¥à¤°à¤¾à¤®à¤¿à¤£ कà¥à¤·à¥‡à¤¤à¥à¤°à¤®à¤¾ à¤à¤¨à¥‡ कतिपय सà¥à¤¥à¤¾à¤¨à¤®à¤¾ à¤à¤• साताअघि देखिनै ‘जोगीरा’ गाउà¤à¤¨à¥‡ कà¥à¤°à¤® चलिरहेको छ। होलीको १५ दिनअघि देखिनै गाउà¤à¤®à¤¾ हरेक साà¤à¤ सामूहिक रà¥à¤ªà¤®à¤¾ होली गीत गाउà¤à¤¨à¥‡ परमà¥à¤ªà¤°à¤¾ रहे पनि पछिलà¥à¤²à¥‹ समय सà¥à¤¸à¥à¤¤à¤¤à¤¾ आà¤à¤•ो राजविराज-ॠका रामकà¥à¤®à¤¾à¤° यादवले बताà¤à¥¤
होली परà¥à¤µà¤²à¥‡ यà¥à¤µà¤¾ पà¥à¤¸à¥à¤¤à¤¾ मातà¥à¤° नà¤à¤ˆ किसान, मजदà¥à¤°, वà¥à¤¯à¤¾à¤ªà¤¾à¤°à¥€, गृहणी, करà¥à¤®à¤šà¤¾à¤°à¥€ सवैलाई उतà¥à¤¤à¤¿à¤•ै छोà¤à¤•ो छ। बजारमा होली अंकित टि–सरà¥à¤Ÿ, लोला, पिचकारी, रङ, अबिरलगायतको बिकà¥à¤°à¥€ बढेको छ।
आधà¥à¤¨à¤¿à¤•ताका नाममा परमà¥à¤ªà¤°à¤¾à¤—त गीत लोप हà¥à¤¨à¥‡ खतरा
कतिपय होली गीतमा उतà¥à¤¤à¥‡à¤œà¤• शबà¥à¤¦à¤¹à¤°à¥à¤•ो पà¥à¤°à¤¯à¥‹à¤— बढेको छ। सà¥à¤¨à¥à¤¦à¤¾ असहज लागà¥à¤¨à¥‡ र दà¥à¤µà¤¿à¤…रà¥à¤¥à¤¿ शबà¥à¤¦ पà¥à¤°à¤¯à¥‹à¤— à¤à¤à¤•ा यसà¥à¤¤à¤¾ गीतले बजारमा वà¥à¤¯à¤¾à¤ªà¤•ता पाà¤à¤•ो छ। ‘यसà¥à¤¤à¤¾ गीतका कारण होलीको मौलिकतामा हà¥à¤°à¤¾à¤¸ आà¤à¤•ो छ’, राजविराजका वैजॠजोशी à¤à¤¨à¥à¤›à¤¨à¥, ‘उचà¥à¤›à¥ƒà¤‚खलता हटाà¤à¤° परमà¥à¤ªà¤°à¤¾ र मौलिकता जोगाउन यà¥à¤µà¤¾ पà¥à¤¸à¥à¤¤à¤¾à¤•ो सकृयता आवशà¥à¤¯à¤• छ।’
आधà¥à¤¨à¤¿à¤•ताका नाममा यà¥à¤µà¤¾ पà¥à¤¸à¥à¤¤à¤¾à¤®à¤¾ देखिà¤à¤•ो यसà¥à¤¤à¤¾ गीतपà¥à¤°à¤¤à¤¿à¤•ो मोहले होलीमा गाइने परमà¥à¤ªà¤°à¤¾à¤—त लोकगीत हराउà¤à¤¦à¥ˆ गà¤à¤•ो मैथिली साहितà¥à¤¯ परिषदà¥â€à¤•ा सचिव शà¥à¤¯à¤¾à¤®à¤¸à¥à¤¨à¥à¤¦à¤° यादव बताउà¤à¤›à¤¨à¥à¥¤ ‘हाेलीमा पà¥à¤°à¥à¤–ौली बाजा मृदङà¥à¤— बजाà¤à¤° जोगिरा गाउने परमà¥à¤ªà¤°à¤¾ खाेइ कहाठछ?, अब याे परमà¥à¤ªà¤°à¤¾ बिसà¥à¤¤à¤¾à¤°à¥ˆ लोप हà¥à¤à¤¦à¥ˆà¤›â€™, उनले à¤à¤¨à¥‡, ‘पà¥à¤°à¤¾à¤¨à¥‹ पà¥à¤¸à¥à¤¤à¤¾à¤•ो अवसानपछि यà¥à¤µà¤¾ पà¥à¤¸à¥à¤¤à¤¾à¤²à¥‡ यो परमà¥à¤ªà¤°à¤¾à¤²à¤¾à¤ˆ जोगाउलानॠà¤à¤¨à¥à¤¨à¥‡ लागà¥à¤¨ पनि छोडेको छ।’
पहिला–पहिला बूढापाकाले रात परेपछि गाउà¤à¤®à¤¾ à¤à¥à¤¯à¤¾à¤²à¥€, मृदङà¥à¤—, ढोल, डमà¥à¤«à¤¾ र तà¥à¤°à¤•ी लिà¤à¤° समूहगत रà¥à¤ªà¤®à¤¾ होली गीत ‘जोगिरा’ गाउने गरेको उनी समà¥à¤à¤¨à¥à¤›à¤¨à¥à¥¤ ‘अबको होलीमा पà¥à¤°à¥‡à¤® र सदà¥à¤à¤¾à¤µ कम छ। à¤à¤¾à¤™ खाà¤à¤° रमाइलो गरà¥à¤¨à¥‡ परमà¥à¤ªà¤°à¤¾à¤²à¤¾à¤ˆ जाà¤à¤¡à¤°à¤•à¥à¤¸à¥€à¤²à¥‡ विसà¥à¤¥à¤¾à¤ªà¤¿à¤¤ गरà¥à¤¦à¥ˆà¤›â€™, यादव थपà¥à¤›à¤¨à¥, ‘पà¥à¤°à¥‡à¤® र सदà¥à¤à¤¾à¤µà¤•ो ठाउठरिसरागले लिà¤à¤¦à¥ˆ गà¤à¤•ाले होलीको पौराणिकता र माधà¥à¤°à¥à¤¯à¤¤à¤¾ पनि हराउà¤à¤¦à¥ˆ गà¤à¤•ो छ।’
होलीको इतिहास
तà¥à¤°à¥‡à¤¤à¤¾ यूगमा à¤à¤—वान विषà¥à¤£à¥à¤•ा à¤à¤• अवतार मानिने पà¥à¤°à¤¹à¥à¤²à¤¾à¤¦à¤¸à¤à¤— होली परà¥à¤µà¤²à¤¾à¤ˆ जोडेर हेरिनà¥à¤›à¥¤ हिरणà¥à¤¯à¤•शà¥à¤¯à¤ªà¥à¤•ा पà¥à¤¤à¥à¤° पà¥à¤°à¤¹à¥à¤²à¤¾à¤¦à¤²à¤¾à¤ˆ उनकी आफà¥à¤¨à¥ˆ फà¥à¤ªà¥ होलिकाले आगोमा à¤à¤·à¥à¤® पारà¥à¤¨ लागà¥à¤¦à¤¾ उनी सà¥à¤µà¤¯à¤®à¥ à¤à¤·à¥à¤® à¤à¤à¤•ो र तà¥à¤¯à¤¹à¥€ दिनदेखि होलीका (होली) परà¥à¤µ मनाउन सà¥à¤°à¥ गरिà¤à¤•ो मानà¥à¤¯à¤¤à¤¾ छ। असतà¥à¤¯à¤®à¤¾à¤¥à¤¿ सतà¥à¤¯à¤•ाे विजय à¤à¤à¤•ाे रà¥à¤ªà¤®à¤¾ यस दिनलाई लिइनà¥à¤›à¥¤
फागà¥à¤¨ शà¥à¤•à¥à¤² चतà¥à¤°à¥à¤¦à¤¶à¥€à¤•ा दिन रातमा होलीका दहन गरिनà¥à¤›à¥¤ राति होलीका दहन गरिसकेपछि पूरà¥à¤£à¤¿à¤®à¤¾à¤•ाे बिहान पानीमा रङ घोलेर à¤à¤• अरà¥à¤•ामाथि फालà¥à¤¨à¥‡ चलन छ। होलीलाई पà¥à¤°à¤¾à¤¨à¥‹ कटà¥à¤¤à¤¾ समापà¥à¤¤ गरेर आपसमा मितà¥à¤°à¤¤à¤¾ कायम गरà¥à¤¨à¥‡ दिनको रà¥à¤ªà¤®à¤¾ समेत लिने गरिà¤à¤•ो जानकारहरॠबताउà¤à¤›à¤¨à¥à¥¤
à¤à¤• अरà¥à¤•ामाथि विà¤à¤¿à¤¨à¥à¤¨ पà¥à¤°à¤•ारका रङहरू दलेर मनाइने होली, यो वरà¥à¤· पहाडमा फागà¥à¤¨ ६ र तराइका जिलà¥à¤²à¤¾à¤®à¤¾ फागà¥à¤¨ ॠगते मनाइदैछ।
nepallive.com